Ποιες είναι οι χρήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν για την ενοποίηση των 40 χλμ. της παράκτιας ζώνης και να δημιουργηθεί έτσι ο ενιαίος «περίπατος».
Την αποκατάσταση μιας σειράς από στρεβλώσεων που δεν επιτρέπουν μέχρι σήμερα την ενοποίηση, την προσβασιμότητα και την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης προοιωνίζεται η υλοποίηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, που είναι σε δημόσια διαβούλευση.
Στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο περιλαμβάνονται οι υφιστάμενες χρήσεις σε όλη τη ζώνη άμεσης επιρροής του σχεδίου, στο χώρο δηλαδή εκτός του αιγιαλού του πολεοδομικού συγκροτήματος, όπου θα οριστικοποιηθούν οι χρήσεις γης και θα γίνουν οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις σε βάθος δεκαετιών.
Για αυτό άλλωστε και οι αλλαγές και οι βελτιώσεις που υπόσχεται η εφαρμογή του σχεδιασμού προσδίδουν τον νέο χαρακτήρα, τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης των επόμενων δεκαετιών.
Στην περιγραφή των υφιστάμενων χρήσεων, που αποτυπώνεται στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το παράκτιο μέτωπο του πολεοδομικού συγκροτήματος, μπορεί κάποιος να διαπιστώσει μια σειρά από στρεβλώσεις και ζητήματα προς βελτίωση ή αποκατάσταση, μια σειρά από θέματα που μέχρι σήμερα αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη του κυριότερου ίσως συγκριτικού πλεονεκτήματος της Θεσσαλονίκης. Αυτά τα θέματα σκοπεύει να αντιμετωπίσει ο σχεδιασμός, είτε με την ενσωμάτωσή τους σε ένα πιο βιώσιμο πλαίσιο, είτε με πιο ριζικές παρεμβάσεις απομάκρυνσης χρήσεων, αναλόγως της περίπτωσης. Κυρίως όμως το σχέδιο έρχεται να αποτυπώσει όλα τα εμπόδια που συμβάλλουν στην ασυνέχεια της παραλιακής ζώνης των 40 χλμ. από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι.
Τα δεδομένα
Δεδομένες ασυνέχειες (που πρέπει να αντιμετωπιστούν για την ενοποίηση της παραλίας) είναι αυτές που δημιουργούν:
-Η χερσαία ζώνη του Λιμένα Θεσσαλονίκης: Ο λιμένας Θεσσαλονίκης, η έκταση του οποίου συνιστά υποχρεωτική ασυνέχεια της περιοχής παρέμβασης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, αποτελεί διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες οικονομικής ανάπτυξης της πόλης. Καλύπτει συνολική έκταση χερσαίας ζώνης περίπου 1.550 στρεμμάτων και σημαντική έκταση λιμενολεκάνης / θαλάσσιου χώρου για την προσέγγιση των πλοίων στα κρηπιδώματα αυτού, αποτελεί το σημαντικότερο εμπορικό λιμένα της Β. Ελλάδος.
-Η χερσαία έκταση του Τουριστικού Λιμένα Αρετσούς: Η Μαρίνα Αρετσούς μπορεί να φιλοξενήσει βάσει νόμου χρήσεις, όπως: Ξενοδοχεία, Εμπορικές δραστηριότητες, Κατοικίες, Αθλητικές εγκαταστάσεις, εναπόθεση σκαφών στην χερσαία ζώνη. Η χερσαία έκταση του τουριστικού λιμένα καλύπτει παραθαλάσσια ζώνη περίπου 77 στρεμμάτων, που αντιστοιχεί στην προβολή των οδών Μυστακίδου και Π. Λεβαντή, ενώ η θαλάσσια ζώνη της καλύπτει περίπου 165 στρέμματα.
-Η έκταση του αεροδρομίου «Μακεδονία»: Ο αερολιμένας Θεσσαλονίκης, η ευρύτατη έκταση του οποίου συνιστά ανυπέρβλητη και υποχρεωτική χωρική ασυνέχεια για τη ζώνη άμεσης επιρροής και την περιοχή παρέμβασης, βρίσκεται νότια της πόλης, στην παραθαλάσσια ζώνη του δήμου Θέρμης, απέχοντας περίπου 17 χλμ. από το κέντρο της.
-Η έκταση του Thess-INTEC: Πρόκειται για έκταση περίπου 761 στρεμμάτων στην ανατολική περιοχή επέκτασης της Κάτω Περαίας (δήμος Θερμαϊκού), η οποία έχει ήδη μεταβιβασθεί κατά κυριότητα από το ΤΑΙΠΕΔ στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, με σκοπό την ίδρυση και λειτουργία Διεθνούς Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς.
Άλλες εκτάσεις με ιδιαιτερότητα στο ιδιοκτησιακό – θεσμικό καθεστώς τους είναι:
-Η έκταση της -προτεινόμενης από το ΓΠΣ Καλαμαριάς- τουριστικής μαρίνας Νέας Κρήνης.
-Η έκταση και οι εγκαταστάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών (παράκτια έκταση του Δήμου Καλαμαριάς στο σημείο επαφής με τη Περιφερειακή Τάφρο).
-Η έκταση της χωροθετημένης τουριστικής μαρίνας Πυλαίας (διαθέτει μόνο Υ.Α. χωροθέτησης).
-Η έκταση και οι εγκαταστάσεις των ΚΑΑΥ του Στρατού, στα όρια Νέων Επιβατών και Αγ. Τριάδας.
-Η έκταση και οι εγκαταστάσεις του -εγκαταλειμμένου- camping του ΕΟΤ στην Αγ. Τριάδα.
Οι χρήσεις ανά δήμο
Ανά δήμο οι χρήσεις στη ζώνη άμεσης επιρροής του σχεδίου για το παραλιακό μέτωπο (όπως τις περιγράφει το σχέδιο) είναι:
1.Δήμος Δέλτα:
Περιλαμβάνεται η αδιαμόρφωτη εκτεταμένη χερσαία και υδάτινη ζώνη της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου, που αποτελεί το βορειοανατολικό όριο του Εθνικού Πάρκου «εκβολών ποταμών Γαλλικού, Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα, Αλυκής Κίτρους και λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου», όπου οι ελάχιστες διαμορφώσεις εντός αυτής συνίστανται στα τεχνητά αναχώματα επί των οποίων διέρχονται στενοί χωματόδρομοι, στις λοιπές εσωτερικές χωμάτινες διαδρομές (κάθετες προσβάσεις προς τα περιμετρικά αναχώματα), καθώς και στον αποκατεστημένο (αλλά ακόμη μη διαμορφωμένο) λόφο του παλιού ΧΥΤΑ. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες παραγωγικές μονάδες (κυρίως χονδρεμπορίουμεταφορών) που εντοπίζονται εν μέσω αδόμητων εκτάσεων εντός της ζώνης προστασίας Β6 που βρίσκεται ΝΔ του οικισμού.
Επίσης περιλαμβάνεται η εκτός σχεδίου περιοχή παραγωγικών δραστηριοτήτων μεταξύ του οικισμού και του ορίου με τον δήμο Αμπελοκήπων – Μενεμένης, όπου λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης και εμπορίας πετρελαιοειδών/χημικών.
2.Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης
Οι υφιστάμενες χρήσεις στη Μενεμένη είναι αντίστοιχες με τις χρήσεις του προηγούμενου τμήματος, με συγκέντρωση εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών και συναφών εγκαταστάσεων, και εκτεταμένες αδόμητες εκτάσεις με έντονα χαρακτηριστικά γεωτεχνικής διάβρωσης, σε μεγάλο ποσοστό βαλτώδεις.
Στο ΝΑ άκρο της περιοχής αυτής, σε επαφή με τις εκβολές του ρέματος Δενδροποτάμου βρίσκεται εγκατάσταση αποθήκευσης (σιλό) και προβλήτας μεταφόρτωσης της τσιμεντοβιομηχανίας ΗΡΑΚΛΗΣ, που τέμνει κάθετα την ακτογραμμή αποτρέποντας τη δυνατότητα διέλευσης παράλληλα προς την ακτή, και καταλήγοντας σε αγκυροβόλιο μεταφόρτωσης σε πλοία, εντός της θάλασσας.
Επιπλέον συνθήκες χωρικής ασυνέχειας δημιουργούν τόσο η λωρίδα απαλλοτρίωσης του αγωγού πετρελαίου των ΕΛΠΕ (που υπογείως καταλήγει επίσης σε θαλάσσια εξέδρα/αγκυροβόλιο φόρτωσης του καυσίμου σε πλοία), όσο και η οδογέφυρα που θα συνδέει την Προβλήτα 6 του ΟΛΘ με τους οδικούς άξονες ΠΑΘΕ-Εγνατία Οδό (ήδη υλοποιημένη στο μεγαλύτερο τμήμα της).
3.Δήμος Θεσσαλονίκης
Ανατολικά του ρέματος Δενδροποτάμου και έως το Δικαστικό Μέγαρο, οι υλοποιημένες χρήσεις περιλαμβάνουν:
-Στο νότιο τμήμα των Λαχανόκηπων, πέραν του στρατοπέδου Χαρίση, βρίσκεται η ζώνη των παλιών βυρσοδεψείων, στο ΒΔ όριο του ΟΛΘ, που συγκεντρώνει αμφιβόλου νομιμότητας κατοικία και χαμηλής ποιότητας κτίσματα πρώην (και ορισμένων ενεργών) παραγωγικών χρήσεων που στεγάζονται ως επί το πλείστον σε παραπήγματα και άλλες αυθαίρετες κατασκευές. Γενικότερα η ζώνη αυτή εμπεριέχει απομεινάρια δραστηριοτήτων εν πολλοίς ανεπιθύμητων – ασύμβατων με το υπόλοιπο αστικό περιβάλλον, και ως εκ τούτου χωροθετημένες στις παρυφές της πόλης, με εμφανή σημάδια εγκατάλειψης και χωρικής απομόνωσης. Την περιοχή συμπληρώνουν βορειότερα, έως τον οδικό άξονα της Δυτικής Εισόδου, αδόμητες ως επί το πλείστον εκτάσεις της περιοχής Λαχανόκηπων, καθώς και διάσπαρτες παραγωγικές χρήσεις (κύρια χονδρεμπορίου – εμπορίου) επί της οδού 26ης Οκτωβρίου.
-Την παραπάνω περιθωριακή εν πολλοίς ζώνη διαδέχεται η περιοχή των Παλιών Σφαγείων, που αποτελούσε την αρχική βιομηχανικών ζώνη των αρχών της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, περιμετρικά του λιμένα. Έντονη είναι η παρουσία κτιριακών εγκαταστάσεων των μεγάλων ιστορικών βιομηχανικών μονάδων (περιοχή ΦΙΞ, Βίλκας, Μύλου κλπ.) που λειτουργούν ως τοπόσημα για την περιοχή και κατά κανόνα έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία βιομηχανικής ιστορίας. Η περιοχή αυτή σήμερα χαρακτηρίζεται από έντονες αντιθέσεις, καθώς διατηρεί μεν τα κελύφη των μεγάλων πρώην βιομηχανικών μονάδων και διάσπαρτες παραγωγικές δραστηριότητες χονδρεμπορίου και μη οχλούσας βιοτεχνίας, αλλά επί της ουσίας αποτελεί πλέον σημαντικό «υποδοχέα» του τριτογενή τομέα μαζί με έντονη συγκέντρωση χρήσεων αναψυχής, καθώς και διακεκριμένες ξενοδοχειακές μονάδες (επί της οδού 26ης Οκτωβρίου). Κυρίως όμως χαρακτηρίζεται από την επανάχρηση των πρώην βιομηχανικών χώρων για δράσεις πολιτισμού και αναψυχής (ΦΙΞ, Βίλκα, Μύλος), σε παραδοσιακά βιομηχανικά κελύφη. Σημαντική είναι επίσης η σταδιακή εμφάνιση σύγχρονων κτιριακών συνόλων και εμπορικών κέντρων (Porto Center, Limani Center) που στεγάζουν χώρους γραφείων επιχειρήσεων, εμπορικές υπεραγορές, εμπορικές εκθέσεις, αλλά και διοικητικές υπηρεσίες (κτίριο Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας), ενώ στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το Μουσείο Ύδρευσης. Βορειότερα, έως τον οδικό άξονα της Δυτικής Εισόδου, εντοπίζεται περιοχή κατοικίας (σχετικά νεόδμητων πολυκατοικιών και παλιών μονοκατοικιών), εμπορικές χρήσεις αλλά και εγκαταλειμμένα κελύφη παραγωγικών δραστηριοτήτων.
-Ανατολικότερα, η ζώνη άμεσης επιρροής περιλαμβάνει την μεγάλη έκταση του εμπορευματικού σιδηροδρομικού σταθμού που διατηρεί τη λειτουργία του συνδέοντας το σιδηροδρομικό δίκτυο με τον λιμένα, καθώς και την περιοχή βορείως του σταθμού και της Δυτικής Εισόδου (περιοχή οδού Γιαννιτσών), η οποία περιλαμβάνει επίσης χρήσεις του τριτογενή τομέα, εμπορικές επιχειρήσεις και επαγγελματικά εργαστήρια, συνεργεία αυτοκινήτων και επιχειρήσεις εμπορίας αντίστοιχων προϊόντων κοκ, ωστόσο την περιοχή χαρακτηρίζει πλέον το μεγάλο εμπορικό κέντρο επί της οδού Κωλέττη. Εντοπίζονται εγκαταλειμμένα κελύφη πρώην παραγωγικών δραστηριοτήτων, ενώ σημαντική είναι η παρουσία γραφείων επιχειρήσεων (συχνά στο σύνολο των κτιρίων), χρήση που εντείνεται όσο προσεγγίζει την πλατεία Δημοκρατίας και την περιοχή ανάντη του Δικαστικού Μεγάρου. Στην περιοχή αυτή αρχίζει να διαφαίνεται εντονότερη και η χρήση της κατοικίας, ωστόσο υπολείπεται αισθητά των λοιπών χρήσεων.
Από την οδό 26ης Οκτωβρίου και νοτιότερα, η ζώνη άμεσης επιρροής περιλαμβάνει την παράκτια ζώνη του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, με μικτές χρήσεις κεντρικών λειτουργιών πόλης (εμπορίου, γραφείων, αστικών εξυπηρετήσεων, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, αναψυχής, πολιτισμού, διοίκησης, κατοικίας, τουριστικών δραστηριοτήτων κοκ), που αναπτύσσονται σε κτίρια με τον υψηλότερο συντελεστή δόμησης της πόλης. Στη ζώνη αυτή συμπεριλαμβάνονται και τις κεντροβαρείς πλατείες Αριστοτέλους και Ελευθερίας. Οι παραπάνω χρήσεις αναπτύσσονται παράλληλα προς την ακτογραμμή της Λεωφόρου Νίκης και φτάνουν έως την περιοχή του Λευκού Πύργου και της ΔΕΘ, όπου διακόπτεται ο αστικός ιστός από την εκτεταμένη ζώνη μητροπολιτικών λειτουργιών της πόλης, η οποία περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα εμβληματικά μνημεία και κτίρια-τοπόσημα της πόλης, καθώς και τους σημαντικότερους χώρους αστικού πρασίνου: Λευκός Πύργος, κτίριοθέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, πάρκο ΧΑΝΘ, πάρκο παραλίας «κήπος Μεγ.Αλεξάνδρου», βασιλικό θέατρο, ΔΕΘ, μουσεία, Δημαρχείο, πάρκο Πεδίου Άρεως), και η οποία παρεμβάλλεται μεταξύ του ιστορικού κέντρου και της νοτιοανατολικής Θεσσαλονίκης.
Ακολούθως, σε όλη την υπόλοιπη ζώνη άμεσης επιρροής έως το διοικητικό όριο του δήμου Καλαμαριάς, οι υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν τη γραμμική οικιστική ζώνη κατά μήκος των Λεωφόρων Βασιλίσσης Όλγας και Βασιλέως Γεωργίου, έως τη συμβολή με την οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη. Στη ζώνη αυτή κυριαρχεί πλέον η χρήση της κατοικίας μαζί με εμπορικές – επιχειρηματικές λειτουργίες στα ισόγεια των πολυκατοικιών, ενώ η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται από την παρουσία της διαμορφωμένης Νέας Παραλίας, που συνδυάζει ελεύθερους χώρους περιπάτου, υπαίθριας αναψυχής και αθλητισμού, εγκαταστάσεις ναυτικού ομίλου (Όμιλος Φίλων Θαλάσσης), εκτεταμένους χώρους αστικού πρασίνου και το κτίριο-τοπόσημο του ξενοδοχείου «Μακεδονία Παλλάς». Οι χώροι πρασίνου επεκτείνονται και στην ανατολική πλευρά της Λεωφόρου Μεγ.Αλεξάνδρου, ενώ στο νότιο άκρο της περιοχής αυτής βρίσκεται ο μητροπολιτικής εμβέλειας πυρήνας πολιτισμού-αθλητισμού που περιλαμβάνει το -επίσης τοπόσημο- Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (ΟΜΜΘ) και το «Ποσειδώνιο» αθλητικό κέντρο, καθώς και την μεγάλη έκταση και πρώην βιομηχανικό κέλυφος των Μύλων Αλλατίνη. Την περιοχή ολοκληρώνουν οι αδιαμόρφωτες αδόμητες παραθαλάσσιες εκτάσεις νότια του «Ποσειδωνίου» έως το όριο του Δήμου Καλαμαριάς.
4.Δήμος Καλαμαριάς
Στον δήμο Καλαμαριάς, οι εντός ζώνης άμεσης επιρροής υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν:
-Αρχικά, την πυκνοδομημένη οικιστική περιοχή εκατέρωθεν της οδού Θεμ. Σοφούλη, μαζί με την εκτός σχεδίου παραθαλάσσια ζώνη της. Στο τμήμα αυτό κυριαρχεί η κατοικία, ωστόσο είναι έντονη η παρουσία χρήσεων αναψυχής (εστιατόρια, αναψυκτήρια, κέντρα διασκέδασης) και σε μικρότερο ποσοστό εμπορικών χρήσεων κατά μήκος της οδού Σοφούλη, καθώς και αθλητικών δραστηριοτήτων (υπαίθρια γήπεδα τένις, εγκαταστάσεις Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης). Στο ΝΔ άκρο της περιοχής αυτής βρίσκεται η έκταση της Ναυτικής Διοίκησης Βορείου Ελλάδος, η οποία διακόπτει την συνέχεια των αστικών χρήσεων.
-Στη συνέχεια, ξεχωρίζει η χαρακτηριστική έκταση του Κυβερνείου με το νεοκλασικό κτίσμα των θερινών βασιλικών ανακτόρων, που ακολουθείται από την παραθαλάσσια – εκτός σχεδίου- ζώνη πρασίνου και αναψυχής της Αρετσούς, η οποία αποτελεί το κεντροβαρές παράκτια τμήμα του Δήμου Καλαμαριάς. Εντός αυτής της παραθαλάσσιας ζώνης κυριαρχούν χρήσεις πρασίνου (σε σημαντικό ποσοστό χαρακτηρισμένων δασικών εκτάσεων) και αναψυχής. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου Καλαμαριάς (σε συνδυασμό με χρήσεις αναψυχής), οι εγκαταστάσεις της πρώην κολυμβητικής πλαζ Αρετσούς (με χαρακτηριστικότερο το κτίριο Remezzo), η χερσαία ζώνη της τουριστικής μαρίνας Αρετσούς και οι λοιποί χώροι πρασίνου και αναψυχής έως την περιοχή «Ρέμβη». Στην ανάντη των οδών Σοφούλη και Νικ.Πλαστήρα ζώνη, οι υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν διαδοχικά την μεγάλη έκταση του πρώην στρατοπέδου Κόδρα και των εφαπτόμενων σε αυτό χώρων αθλητισμού (ποδοσφαιρικό γήπεδό Απόλλωνα Καλαμαριάς, υπαίθριοι χώροι αθλητισμού και κολυμβητήριο) και στη συνέχεια την πυκνοδομημένη οικιστική παράκτια ζώνη της Αρετσούς, με κυρίαρχη χρήση την κατοικία (επί περίπου συνεχούς μετώπου πολυκατοικιών που διακόπτεται μόνο από τον άξονα πρασίνου της πλατείας Σκρα) αλλά και έντονη παρουσία χρήσεων αναψυχής (εστιατόρια, αναψυκτήρια κοκ) στο ισόγειο των κτιρίων με μέτωπο στην παραλιακή οδό Πλαστήρα. Το εντός εγκεκριμένου σχεδίου τμήμα της Αρετσούς περιλαμβάνει και δύο οικοδομικά τετράγωνα νοτίως της οδού Πλαστήρα, μεταξύ των οδών Μιαούλη και Ατλαντίδος, στο ένα εκ των οποίων έχει ανεγερθεί κτίριο νοσοκομειακής περίθαλψης, επί του παρόντος ανενεργό (πρώην κλινική «Παναγία»).
-Στο αμέσως επόμενο παραλιακό τμήμα του δήμου Καλαμαριάς, εκτός της οικιστικής ζώνης που εμφανίζει ανάλογα χαρακτηριστικά, εμφανίζονται και αδόμητες εκτάσεις στο τμήμα μεταξύ των οδών Ατλαντίδος και Μικράς Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της παραθαλάσσιας ζώνης (κτήμα Γεωργιάδου, αδόμητες εκτάσεις βορείως και περιμετρικά του ιστορικού κτιρίου αναψυχής «Ρέμβη») που παραμένουν εντός εγκεκριμένου σχεδίου επί σειρά ετών, καθώς και χρήσεις αναψυχής (εστιατόρια-αναψυκτήρια, κέντρα διασκέδασης), αλλά και εντός σχεδίου τμήμα που περιλαμβάνει κατοικίας και το σχετικά μεγάλου μεγέθους πάρκο πρασίνου «Ούλοφ Πάλμε». Στο παραθαλάσσιο μέτωπο της περιοχής αυτής έχει πραγματοποιηθεί εμπλησμός (ακριβώς μπροστά από την «Ρέμβη») καθώς επίκειται η δημιουργία αλιευτικού καταφυγίου. Ανατολικότερα της «Ρέμβης» αναπτύσσεται η περιοχή κατοικίας της Νέας Κρήνης, με όμοια χαρακτηριστικά, που συμπεριλαμβάνει και κτιριακά συγκροτήματα εργατικών κατοικιών, ενώ η παραθαλάσσια ζώνη της περιλαμβάνει επίσης αντίστοιχες χρήσεις αναψυχής με σαφώς χαμηλότερη ένταση της χρήσης (σε σύγκριση με την παράκτια ζώνη της Αρετσούς).
-Το εντός ζώνης άμεσης επιρροής τμήμα του δήμου Καλαμαριάς ολοκληρώνεται με περιοχές κυρίως αδόμητες και με χρήσεις από τις οποίες απουσιάζει σχεδόν εξ’ ολοκλήρου η κατοικία: την μεγάλη έκταση του αθλητικού κέντρου Μίκρας με κλειστές και υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις, την επίσης μεγάλη αδόμητη έκταση μεταξύ του αθλητικού κέντρου και της Περιφερειακής Τάφρου, τις εγκαταστάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστών, ενώ βορειότερα την περιοχή συμπληρώνουν ο τερματικός σταθμός ορισμένων λεωφορειακών γραμμών του ΟΑΣΘ, η έκταση και οι κτιριακές εγκαταστάσεις της Γεωπονικής-Δασολογικής Σχολής ΑΠΘ, το ποδοσφαιρικού γήπεδο της «Α.Ε. Φοίνικα», καταλήγοντας επί της Λεωφόρου Εθν. Αντιστάσεως με εγκαταστάσεις πρόνοιας του Δήμου καθώς και οικοδομικό τετράγωνο με χρήση κατοικίας (εργατικές κατοικίες).
5.Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη
Εντός του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, η ζώνη άμεσης επιρροής χαρακτηρίζεται από την παρουσία ορισμένων εκ των κυριότερων εμπορικών κέντρων και πολυκαταστημάτων-υπεραγορών του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, συγκροτώντας έναν υπερτοπικής εμβέλειας πόλο εμπορικών χρήσεων, αναψυχής και αστικών εξυπηρετήσεων, καθώς περιλαμβάνει το εμπορικό κέντρο Mediterranean Cosmos, την περιοχή του ΙΚΕΑ με πολλές μεγάλες υπεραγορές και πολυκαταστήματα (εμπορικά κέντρα Florida Ι, Florida ΙΙ και Apollonia Center), την έκταση του πάρκου αναψυχής Magic Park πλησίον του Cosmos, καθώς και πλήθος μικρότερων πολυκαταστημάτων και εμπορικών εκθέσεων στην υπόλοιπη περιοχή. Επιπλέον περιλαμβάνει κτίρια γραφείων, αρκετές εγκαταστάσεις χονδρεμπορίου και αποθήκευσης, καθώς και ποικίλες ειδικότερες χρήσεις όπως είναι το κλειστό γήπεδο του ΠΑΟΚ, η Ανωτάτη Σχολή Πολέμου, ναυπηγοεπισκευαστική εγκατάσταση στην παραθαλάσσια ζώνη. Πέραν των παραπάνω, αρκετές είναι οι εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις και πρώην παραγωγικά κελύφη και ακίνητα σημαντικού μεγέθους, όπως οι ανενεργές βιομηχανικές εγκαταστάσεις εκτάσεις της Φίλκεραμ και της Siemens (μόνο ακίνητο μετά την κατεδάφιση των εγκαταστάσεων), ενώ ξεχωρίζουν επίσης η μεγάλη αναξιοποίητη έκταση του πρώην ΟΕΚ, η σημαντικού μεγέθους παραθαλάσσια έκταση της πρώην βιομηχανίας ΒΙΑΜΥΛ, και αρκετές ακόμη αδόμητες εκτάσεις. Τέλος, περιλαμβάνει και διάσπαρτη εκτός σχεδίου κατοικία (η οποία εμφανίζει σχετική πύκνωση κυρίως όπισθεν του κτιρίου ZEDA και νοτίως του ρέματος «Φλόριντα» στο νότιο τμήμα της περιοχής). Στην άμεση παραθαλάσσια ζώνη, δηλαδή στο τμήμα που οριοθετείται από την Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής, την Περιφερειακή Τάφρο και την ακτογραμμή έως την ναυπηγοεπισκευαστική εγκατάσταση», οι εκτάσεις αφορούν κατά κύριο λόγο σημαντικό αριθμό οικοπέδων με εξαιρετικά επίμηκες σχήμα και κάθετα προς την ακτογραμμή, στην πλειοψηφία τους αδόμητα. Σε ορισμένες εκτάσεις αναπτύσσονται παραγωγικές και εμπορικές χρήσεις, κατά κύριο λόγο με μέτωπο προς την Λεωφόρο, με χαρακτηριστικότερες αυτές της ναυπηγοεπισκευαστικής εγκατάστασης και επιχειρήσεων που σχετίζονται με τους κλάδους του αυτοκινήτου και των θαλασσίων σκαφών, ενώ υπάρχουν και δύο δομές ιδιωτικής εκπαίδευσης. Διάσπαρτη εκτός σχεδίου κατοικία (αμελητέας πύκνωσης) εντοπίζεται εγγύτερα προς την Περιφερειακή Τάφρο και πλησίον της ναυπηγοεπισκευαστικής εγκατάστασης (σε συνδυασμό με εμπορικές δραστηριότητες στο ισόγειο). Γενικότερα, το σύνολο των εκτάσεων με πρόσωπο προς την Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής εμφανίζει έντονο εμπορικό χαρακτήρα, με σημαντική παρουσία εμπορικών εκθέσεων, υπεραγορών, πολυκαταστημάτων και ενός εμπορικού κέντρου, ενώ βορειότερα της Λεωφόρου εντοπίζονται και διάσπαρτες βιοτεχνικές δραστηριότητες. Νοτίως της ναυπηγοεπισκευαστικής εγκατάστασης και έως το ρέμα «Φλόριντα», οι υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν χρήσεις εμπορικού χαρακτήρα (εμπορικές εκθέσεις, πολυκαταστήματα, υπεραγορές και τον ευρύτερο χώρο του εμπορικού κέντρου Apollonia) σε συνδυασμό με χρήσεις αναψυχής (εστιατόρια-αναψυκτήρια). Στη συνέχεια, νοτίως του ρέματος «Φλόριντα» και έως το νότιο όριο του Δήμου, σημαντικό ποσοστό αφορά σε αδόμητες εκτάσεις, ενώ εντοπίζεται και διάσπαρτη εκτός σχεδίου κατοικία (με σχετική πύκνωση εγγύτερα προς το ρέμα) καθώς και εμπορικές κυρίως χρήσεις επί της Λεωφόρου Γεωργικής Σχολής. Ελάχιστη είναι η παρουσία παραγωγικών χρήσεων (με μορφή επαγγελματικών εργαστηρίων). Τέλος, το νότιο άκρο της περιοχής καλύπτεται από τις αδόμητες και ως επί το πλείστον καλλιεργήσιμες εκτάσεις του Αγροκτήματος Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ, με αντικείμενο την έρευνα-εκπαίδευση επί του γεωπονικού τομέα.
6.Δήμος Θέρμη
Στη Θέρμη η ζώνη άμεσης επιρροής περιλαμβάνει την υπόλοιπη έκταση του Αγροκτήματος Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ (ως επί το πλείστον αδόμητες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και ελάχιστα κτίρια της Σχολής, συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων που στεγάζεται σε ένα εξ’ αυτών). Η χωρική συνέχεια διακόπτεται από την παρουσία του αεροδρομίου «Μακεδονία», και νοτίως αυτού η ζώνη άμεσης επιρροής περιλαμβάνει το παραλιακό τμήμα της Δ.Ε. Μίκρας, που αποτελείται από αδόμητες εκτάσεις (ως επί το πλείστον), διάσπαρτη εκτός σχεδίου κατοικία (συμπεριλαμβανομένου καταυλισμού αθιγγάνων) και εμπορικές χρήσεις επί του οδικού άξονα Θεσσαλονίκης – Περαίας (με μικρή παρουσία παραγωγικών δραστηριοτήτων-επαγγελματικών εργαστηρίων).
7.Δήμος Θερμαϊκού
Στον δήμο Θερμαϊκού, οι υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν αρχικά τις αδόμητες εκτάσεις ανατολικά του οικισμού Περαία, όπου παρατηρείται ελάχιστη διάσπαρτη εκτός σχεδίου κατοικία (εγγύτερα προς τον οδικό άξονα Θεσσαλονίκης-Περαίας). Στο παραθαλάσσιο εντελώς αδόμητο τμήμα ξεχωρίζει η έκταση και οι εγκαταστάσεις του «ΚΑΠΠΑ 2000» (Κέντρο Ανάπτυξης Πολιτισμού & Προσαρμοσμένου Αθλητισμού) που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος ολυμπιακών έργων «Αθήνα 2004», ενώ στο βορειοδυτικό άκρο χρήσεις ειδικού σκοπού (Λέσχη και κατοικίες Αεροπορίας). Ακολούθως, η ζώνη άμεσης επιρροής περιλαμβάνει την παράκτια οικιστική ζώνη Περαίας – Νέων Επιβατών, με σχετικά υψηλή πυκνότητα δόμησης στο ανατολικό τμήμα της, η οποία βαίνει σταδιακά αραιότερη στα δυτικά τμήματα των Νέων Επιβατών. Το κτιριακό δυναμικό αποτελείται στην πλειοψηφία του από κατασκευές δύο ή τριών ορόφων, και σε μικρότερο ποσοστό από τετραώροφες πολυκατοικίες. Οι γενικότερες χρήσεις περιλαμβάνουν κατοικία (κύρια και παραθεριστική) και τις συναφείς χρήσεις εξυπηρέτησης του πληθυσμού (εμπόριο, προσωπικές υπηρεσίες, τράπεζες, διοίκηση κοκ), χρήσεις κοινωνικής υποδομής (πολιτισμού, εκπαίδευσης, πρόνοιας κοκ). Οι παραπάνω χρήσεις συμπληρώνονται από έντονη παρουσία τουριστικών χρήσεων (μικρών ξενοδοχειακών μονάδων, ενοικιαζόμενων δωματίων, εστίαση-αναψυχή), με χαρακτηριστικότερη την παρουσία μεγάλης ξενοδοχειακής εγκατάστασης που δεσπόζει (και λόγω ύψους) στο δυτικό τμήμα της παραλίας Νέων Επιβατών, συνεχίζοντας την διαχρονική ιδιότητα της περιοχής ως την εγγύτερη παραθεριστική ζώνη του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, έστω και με μικρότερη βαρύτητα σε σχέση με το παρελθόν. Ξεχωρίζει επίσης, στο ανατολικό όριο της Περαίας, το πρώην ξενοδοχείο ΞΕΝΙΑ που πλέον στεγάζει κρατική δομή εκπαίδευσης-κατάρτισης του τουριστικού τομέα (ΟΤΕΚ). Το συμπαγές αστικό τοπίο διακόπτεται μεταξύ των Νέων Επιβατών και του οικισμού Αγίας Τριάδας καθώς παρεμβάλλονται ευρύτερου μεγέθους τουριστικές παραθεριστικές χρήσεις (ΚΑΑΥ Στρατού, πρώην camping ΕΟΤ) και μεγαλύτερες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και υποδομές, καθώς και μικρή περιοχή κατοικίας μεταξύ των ΚΑΑΥ και του camping. Στη συνέχεια, η ΖΑΕ περιλαμβάνει τον παλιό προσφυγικό οικισμό της Αγίας Τριάδας, στον οποίο επίσης αναπτύσσονται τουριστικές χρήσεις επί της παραθαλάσσιας ζώνης (καταλύματα, εστίαση, αναψυχή), ωστόσο σαφώς ηπιότερης έντασης συγκριτικά με την περιοχή Περαίας – Νέων Επιβατών. Οι εντός ζώνης άμεσης επιρροής υφιστάμενες χρήσεις ολοκληρώνονται με την υπόλοιπη εντός σχεδίου περιοχή του οικισμού Αγ. Τριάδας, με μικτές χρήσεις κατοικίας και παραθεριστικών-τουριστικών χρήσεων, καταλήγοντας στην παραθαλάσσια έκταση των παιδικών κατασκηνώσεων, τις οποίες συμπεριλαμβάνει.
Πηγή: voria.gr