Ιός από την Κίνα προκαλεί παγκόσμια πανδημία με εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους, η ανθρωπότητα προσδοκά με τον ερχομό της νέας χρονιάς το σωτήριο εμβόλιο λύτρωσης από τον εφιάλτη, ενώ στην Ελλάδα δημιουργούνται ουρές σε φαρμακεία και πολλά σχολεία παραμένουν κλειστά.
Οχι, τα παραπάνω δεν αποτελούν περίληψη της πανδημίας της χρονιάς που πέρασε, αλλά την καθημερινότητα των πρώτων ημερών του 1970 από μια πρόσφατη, αλλά ξεχασμένη, πανδημία γρίπης. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ολα ξεκινούν τον Φεβρουάριο του 1968, όταν στην κεντρική Κίνα εμφανίζονται τα πρώτα κρούσματα ενός νέου ιού γρίπης. Μέσα σε σύντομο διάστημα το στέλεχος φτάνει στο Χονγκ Κονγκ όπου μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες μολύνει μισό εκατομμύριο κατοίκους της τότε βρετανικής αποικίας, αποκτώντας έτσι την ονομασία ιός του Χονγκ Κονγκ.
Το τσουνάμι της εξάπλωσης μεταφέρεται μέσω των Αμερικανών στρατιωτών που επιστρέφουν από τον πόλεμο του Βιετνάμ στις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα κρούσματα παρουσιάζονται και στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα, η πανδημία κορυφώνεται τον Δεκέμβριο του 1969 με τη διασπορά του ιού στον γενικό πληθυσμό να είναι υψηλότατη, με πρώτους πληττόμενους τους εργαζόμενους στην Υγεία: «Στην Κόρινθον το 40% του πληθυσμού της πόλεως ασθενεί από γρίπην.
Το εκεί υγειονομικό κέντρο αδυνατεί να παράσχει αποτελεσματικήν βοήθεια εις τους γριπιώντας, διότι το μεγαλύτερο μέρος του επιστημονικού και λοιπού υγειονομικού προσωπικού έχει προσβληθεί. Τηλεγραφήματα από την Κέρκυραν αναφέρουν ότι η γρίπη έχει ρίξει στο κρεβάτι το 20% των κατοίκων».
Πανικός επικρατεί στα ανά τη χώρα ιατρεία του ΙΚΑ, ενώ χάος δημιουργείται στα φαρμακεία τα οποία: «…προσέλαβον έκτακτον προσωπικόν, κυρίως φοιτητάς της φαρμακευτικής και χημείας, διά να δυνηθούν να εξυπηρετήσουν τας ανάγκας των πολιτών».
Μεγάλα προβλήματα υπάρχουν στις αστικές συγκοινωνίες αφού μεγάλος αριθμός οδηγών και εισπρακτόρων νοσούν, η αραίωση των δρομολογίων οδηγεί σε περισσότερο συνωστισμό, με αποτέλεσμα την ευκολότερη διασπορά του ιού. Οπως και σήμερα, τα περισσότερα κρούσματα εμφανίζονται στη Βόρεια Ελλάδα και παρότι οι θάνατοι είναι ελάχιστοι, πολλά σχολεία κλείνουν σε πολλούς νομούς της περιοχής.
Ρίγη, πονοκέφαλος, κούραση, πόνοι και βήχας
Το υπουργείο Υγείας με συνεχείς ανακοινώσεις προσπαθεί να καθησυχάσει τον πληθυσμό διαβεβαιώνοντας ότι η γρίπη είναι ήπιας μορφής, που όμως συχνά δημιουργεί επιπλοκές σε άτομα που πάσχουν από πνευμονολογικές ή καρδιολογικές επιβαρύνσεις ή υποκείμενα νοσήματα, όπως λέμε σήμερα.
Τα συμπτώματα είναι ρίγη, πονοκέφαλος, κούραση, πόνοι σε λαιμό, ράχη και άκρα, καθώς και βήχας με πυρετό.
Οι επίσημες συμβουλές προφύλαξης είναι εξαιρετικά απλές: αποφυγή σωματικής και πνευματικής άσκησης, δυνατός οργανισμός, λεμόνια και πορτοκάλια, καλό φαγητό, αποφυγή κρύου και υγρασίας. Οδηγίες για μάσκες δεν υπάρχουν, αλλά «…σε βήχα και φτάρνισμα ένα μαντίλι να κλείνει καλά το στόμα, ώστε να μη σκορπούν τα σταγονίδια. Μετά τη χρήση τα μαντίλια να βράζονται και τα χαρτομάντιλα να καίγονται».
Εμβολιασμοί ευπαθών ομάδων
Οπως και σήμερα, μεγάλη συζήτηση γίνεται στη διεθνή επιστημονική κοινότητα περί δημιουργίας νέου εμβολίου για τη μετάλλαξη του ιού ή αν αρκεί το ήδη υπάρχον.
Το ελληνικό υπουργείο Υγείας δεν συστήνει χρήση εμβολίων, επειδή αυτά καλύπτουν προηγούμενα στελέχη του ιού και όχι την υπάρχουσα μετάλλαξή του, αφήνοντας όμως ανοιχτή την προοπτική μαζικού εμβολιασμού με πρώτες τις ευπαθείς ομάδες και τους υγειονομικούς υπαλλήλους:
«Εάν όθεν προ της ενδεχομένης εμφανίσεως της νόσου καταστή εφικτή η προμήθεια έστω και μικρών ποσοτήτων τοιούτων εμβολίων, θεωρούμεν εύλογον όπως η διάθεσιν αυτών περιορισθεί κατά σειράν προτεραιότητος αφενός μεν σε άτομα υποκείμενα εις ιδιάζονταν κίνδυνον απευκταίας εκβάσεως της νόσου (ήτοι άτομα επιβαρυμένα λόγω σοβαρών παθήσεων εκ του αναπνευστικού ή κυκλοφορικού συστήματος αυτών ως και λόγω ηλικίας), αφετέρου δε εις επαγγελματικάς ομάδας ατόμων των οποίων η ενδεχομένη αθρόα νόσησις δύναται να έχη δυσμενή απήχηση επί του κοινωνικού συνόλου, ήτοι υγειονομικού και νοσηλευτικού προσωπικού, οργάνων τάξεως, επιτελικών αξιωματικών, προσωπικού οργανισμού τηλεπικοινωνιών, μεταφορών και λοιπών κοινωφελών υπηρεσιών».
Ευτυχώς, η «λύση» έρχεται από τον ίδιο το ιό, που στη χώρα μας εμφανίζεται σε ήπια μορφή. Ηδη μέσα στον Ιανουάριο του 1970 εξασθενεί και τα κρούσματα περιορίζονται σε μόλις 85. Δεν ισχύει το ίδιο για τον υπόλοιπο κόσμο, αφού τα θύματα φτάνουν το ένα εκατομμύριο, εκ των οποίων 50.000 στις ΗΠΑ, 31.000 στη Γαλλία, και το 15% του πληθυσμού του Χονγκ Κονγκ.
ΠΗΓΗ: eleftherostypos.gr