Σκηνικό εγκατάλειψης: Πέφτουν σοβάδες και τσιμέντα, κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος – Τι λένε περίοικοι και επαγγελματίες, η θέση της αρμόδιας υπηρεσίας
Σε παγίδα πρόκλησης σοβαρού ατυχήματος έχει μετατραπεί το κτηριακό συγκρότημα της Παλιάς Λαχαναγοράς, στην Αγίου Δημητρίου, το οποίο βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Τοίχοι και σοβάδες αποκολλούνται από τον φέροντα οργανισμό με αποτέλεσμα την περασμένη Κυριακή, να πέσουν σε σταθμευμένο όχημα επί της πλαϊνής πλευράς, στην οδό Ηφαιστίωνος, και να προκαλέσουν ευτυχώς μόνο υλικές ζημιές.
Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου, κ. Βασίλης Γούδας ο οποίος διατηρεί κατάστημα στο κέντρο, στάθμευσε στο σημείο, ελλείψει, όπως επισημαίνει, χώρων στάθμευσης, και το μεσημέρι ειδοποιήθηκε από αστυνομικούς του ΑΤ Λευκού Πύργου, ότι σοβάδες έπεσαν στο αυτοκίνητό του. Ο κ. Γούδας μιλώντας στη Voria.gr αναφέρει ότι το περιστατικό έγινε μέρα μεσημέρι με εξαιρετικές καιρικές συνθήκες και επισημαίνει ότι με έναν δυνατό αέρα ή σεισμό ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος να θρηνήσουμε θύματα και θέτει μια σειρά από ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι.
Η Παλιά Λαχαναγορά εκτείνεται σε ένα οικοδομικό τετράγωνο και καλύπτει τις οδούς Αγ. Δημητρίου, όπου είναι η κύρια είσοδος, Φιλώτα, Κασσάνδρου και Ηφαιστίωνος και γειτνιάζει με τον υποσταθμό της ΔΕΗ.
Οι φθορές που έχει υποστεί στα χρόνια που πέρασαν από τη μετεγκατάσταση της Λαχαναγοράς στις νέες της εγκαταστάσεις είναι εμφανείς. Οι λαμαρίνες που μπήκαν για να καλύψουν τις μισογκρεμισμένες προσόψεις έχουν ξεκολλήσει, στα διαλυμένα κουφώματα στηρίζονται με τα βίας σπασμένα τζάμια, από τις σιδερόβεργες κρέμονται ολόκληρα κομμάτια τσιμέντου, ενώ τούβλα και σοβάδες είναι έτοιμα να αποκολληθούν και να πέσουν με ότι αυτό συνεπάγεται για όποιον περνά από το σημείο αλλά και για τα σταθμευμένα οχήματα. Το σκηνικό της εγκατάλειψης συμπληρώνουν τα σκουπίδια και οι ακαθαρσίες, ενώ το πεζοδρόμιο από την πλευρά της οδού Φιλώτα έχει γίνει πλέον αδιάβατο.
Πριν από λίγες ημέρες σύμφωνα με μαρτυρία στη Voria.gr του κ. Ζήση Στογιαννίδη, κατοίκου της περιοχής, έπεσε ακόμη ένα τμήμα της πλάκας οροφής δημιουργώντας κλίμα ανησυχίας σε περιοίκους, ιδιοκτήτες αυτοκινήτων που σταθμεύουν πέριξ του κτηρίου αλλά και στους περαστικούς. Το πλέον ανησυχητικό όπως λέει ο κ. Στογιαννίδης, είναι ότι πιτσιρικάδες ανεβαίνουν με μια σκάλα στην μισογκρεμισμένη οροφή με κίνδυνο το αθώο παιχνίδι να μετατραπεί σε κάποιο τραγικό περιστατικό και κρούει των κώδωνα του κινδύνου για τα χειρότερα.
Στο ερειπωμένο κτίσμα έχουν απομείνει δύο-τρεις επιχειρήσεις σε λειτουργία από τις συνολικά 55 άδειες που είχαν δοθεί στον πλειστηριασμό το 1933, δύο χρόνια προτού ανοίξει τις πύλες της η λαχαναγορά το 1935. Στον χώρο πλέον λειτουργεί ένα πλυντήριο αυτοκινήτων και ένα συνεργείο ενώ η αυλή του χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης των ιδιοκτητών ή των κληρονόμων αυτών. Ο κ. Σάββας που διατηρεί, πλυντήριο αυτοκινήτων, αναφέρει ότι οι ίδιοι συντηρούν τους χώρους που στεγάζονται οι επιχειρήσεις τους. «Αυτά που έχουν πέσει είναι από την απέναντι πλευρά, είναι στην κρίση των ιδιοκτητών, τι θα τα κάνουν, αν πέσει κάτι είναι ευθύνη τους» επισημαίνει. Φειδωλοί στα λεγόμενά τους οι εναπομείναντες επαγγελματίες λένε ότι η κατάσταση είναι έτσι εδώ και δεκαετίες και ότι τίποτα δεν θα αλλάξει καθώς υπάρχουν συνιδιοκτησίες, πολλοί κληρονόμοι και επιπλέον το κτίσμα έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο.
Η ιστορία
Η Λαχαναγορά ξεκινά τη λειτουργίας της το 1935, σε μια εποχή, όπου η εικόνα της Θεσσαλονίκης ήταν τελείως διαφορετική. Τα προϊόντα έφταναν είτε με καϊκια στο λιμάνι της πόλης, είτε οδικώς και στη συνέχεια τα φόρτωναν για την κεντρική αγορά για να διατεθούν στην χονδρική ή σε πλανόδιους πωλητές και όλα αυτά με κάρα και άμαξες. Γύρω από την αγορά είχε στηθεί μια ολόκληρη οικονομία καθώς εκτός από εμπόρους, υπήρχαν οι χαμάληδες, οι τεχνητές και άλλες ειδικότητες.
Σταδιακά η πόλη άλλαξε, χτίστηκαν πολυκατοικίες, άρχισαν να κυκλοφορούν αυτοκίνητα, με συνέπεια στην περιοχή να δημιουργείται κομφούζιο και συνωστισμός από τις φορτοεκφορτώσεις. Η δυσκολία στην διακίνηση των αγαθών οδήγησε το 1975 στην απόφαση για μετεγκατάσταση της λαχαναγοράς, δυτικότερα, εκτός κατοικημένης ζώνης.
Από τότε ουσιαστικά ξεκινά η περιπέτεια του ακινήτου. Οι όποιες προσπάθειες αξιοποίησής του από πλευράς του δήμου είτε για χώρο αναψυχής, είτε για δημιουργία σχολικής μονάδας, έμειναν στα χαρτιά κυρίως λόγο του υψηλού τιμήματος που έπρεπε να καταβληθεί στους ιδιοκτήτες και στους δεκάδες κληρονόμους.
Το 2016 με την απόφαση 3428/2016 της τότε υφυπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης η παλιά Λαχαναγορά και άλλα συγκροτήματα όπως η Στοά Σαούλ, το Μπιτ Μπαζάρ, η αγορά του Αγίου Μηνά κρίνονται ως διατηρητέα (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ, 4-11-2016). Με την ίδια απόφαση καθορίζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης καθώς και ειδικών χρήσεων.
Στην απόφαση υπάρχει η σχετική περιγραφή: «Αξιόλογο κτηριακό συγκρότημα μικρών καταστημάτων που παλαιότερα είχε τη δική του συμβολή στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, καθώς ήταν το κεντρικό κτήριο της Παλιάς Λαχαναγοράς, που μαζί με τα Λεμονάδικα και με ένα άλλο τμήμα της αγοράς που λειτουργούσε στην περιοχή, αποτελούσαν την καρδιά του χονδρεμπορίου της πόλης. Το κτηριακό συγκρότημα της παλαιάς Λαχαναγοράς παραμένει ανεκμετάλλευτο και αποτελεί ένα σημαντικό χώρο του πυκνοκατοικημένου πολεοδομικού συγκροτήματος που διατηρεί χαμηλή δόμηση και πρέπει να διατηρηθεί για λόγους μνήμης και ιστορίας της πόλης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιμετρική ανάπτυξη ισόγειων καταστημάτων γύρω από ένα ευρύχωρο ανοικτό χώρο, οι τέσσερις πύλες εισόδου που εντάσσονται σε συμμετρική διάταξη στις όψεις, οι κλιμακωτές όψεις των καταστημάτων που ακολουθούν την κλίση των πλευρικών οδών Φιλώτα και Γ. Μπουντώνα, τα μεταλλικά κεπέγκια, τα στηθαία στο άνω μέρος τους με τα προεξέχοντα γείσα, η λιτότητα και ομοιομορφία της κατασκευής σε ενιαίο κτηριακό σύνολο.
Και βάση αυτής επιτρέπονται:
Α) εσωτερικές διαρρυθμίσεις μεγάλης κλίμακας (π.χ. συνενώσεις καταστημάτων)
2) περιορισμένης κλίμακας τροποποιήσεις στα ανοίγματα στις εξωτερικές όψεις των καταστημάτων, όπου αυτές κριθούν αναγκαίες προκειμένου να προσαρμοστεί η νέα ή νέες χρήσεις του συνόλου των καταστημάτων
Β) Είναι δυνατή μετά από σχετική μελέτη η έγκριση ή μη περιορισμένων προσθηκών κατ’ επέκταση στον αύλειο χώρο ή καθ’ ύψος χωρίς υπέρβαση των ισχυόντων στην περιοχή όρων δόμησης και εφόσον αυτές δεν παραβλάπτουν την ανάδειξη του συνόλου και δεν αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία. Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα της παραγράφου 10 της απόφασης.
Γ) Εκτός της χρήσης της εκπαίδευσης καθορίζονται και νέες χρήσεις ως εξής: συνάθροιση κοινού, εμπορικά καταστήματα, εργαστήρια μικροτεχνίας, εστιατόρια, αναψυκτήρια, πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, γραφεία, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισμοί και εκθέσεις».
Το μέλλον του ακινήτου
Η προϊσταμένη της υπηρεσίας διατηρητέων του ΥΜΑΘ κ. Νικολέτα Τσικωτή, δηλώνει στη Voria.gr ότι η Παλιά Λαχαναγορά έχει κριθεί ως διατηρητέα το 2016 με στόχο να αναδειχθεί ως τοπόσημο προκειμένου να διαφυλαχτεί η ιστορικότητα της περιοχής, η οποία για χρόνια αποτέλεσε ένα κομμάτι της ζωής της πόλης. «Σκοπός είναι να αναδειχτούν σημεία στην πόλη που θα συνδυάζουν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά και θα αποτελέσουν ένα τουριστικό προϊόν». Αποκαλύπτει ότι έχει υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση του συγκροτήματος το οποίο, όπως λέει, ακόμη δεν έχει ευοδωθεί καθώς είναι πολλοί οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι πρέπει να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Σημειώνει ότι από το 2016 έχουν ενδιαφερθεί δύο διαφορετικοί αρχιτέκτονες μηχανικοί αλλά τονίζει ότι πρέπει πρώτα να συνεννοηθούν μεταξύ τους οι ιδιοκτήτες, για να προχωρήσει η όποια αξιοποίηση. «Εμείς από την πλευρά μας είμαστε ανοιχτοί να τροποποιήσουμε την απόφαση έτσι ώστε το ακίνητο να μπορέσει να αναδειχθεί, διατηρώντας πάντα το χαρακτήρα της ιστορικότητας του».
Αναφορικά με την διαδικασία σε περίπτωση που υπάρξει πρόκληση φθοράς από κάποια κατάρρευση εξηγεί ότι ο πολίτης που έχει υποστεί κάποια ζημιά πρέπει να καταγγείλει το περιστατικό στην αστυνομία και αυτή με τη σειρά της να το αναφέρει στην πολεοδομία. Στη συνέχεια γίνεται αυτοψία και η επιτροπή των επικινδύνως ετοιμόρροπων θα γνωμοδοτήσει και θα κρίνει αν το κτήριο είναι επικίνδυνο και αν θα πρέπει να κατεδαφιστεί. Εξηγεί δε ότι μια λύση θα ήταν όπως γίνεται σε ανάλογες περιπτώσεις να υπάρξει περιτύλιξη με υλικά σκίασης.
Πηγή: voria.gr