Εκτεθειμένες σε φαινόμενα εκμετάλλευσης, κακοποίησης, βίας και trafficking είναι οι γυναίκες και τα παιδιά από την Ουκρανία, με την υποστήριξη των θυμάτων αυτού του εγκλήματος που πλήττει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα να αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΣΟΛΝΑΡΑΣ
Ύπατη Αρμοστεία, ΑΡΣΙΣ και οι Αρχές των βαλκανικών χωρών έχουν δημιουργήσει ένα εναρμονισμένο -με τα ενωσιακά και διεθνή κείμενα- και ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, δεδομένου ότι σε εποχές ανθρωπιστικής κρίσης κυκλώματα διακίνησης εξακολουθούν να «καραδοκούν» στο σκοτάδι με στόχο να ωθήσουν σε κάθε μορφή εμπορίου ανθρώπινες ψυχές, κυρίως γυναίκες παιδιά.
Η υπεύθυνη επικοινωνίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, Στέλλα Νάνου επισημαίνει στο ThessToday.gr τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, κρούοντας παράλληλα το καμπανάκι του κινδύνου για εκκολαπτόμενο κύκλωμα εμπορίας ανθρώπων.
«Δεδομένου του προφίλ των προσφύγων που διαφεύγουν από την Ουκρανία – κυρίως γυναίκες και παιδιά – ο κίνδυνος της εμπορίας ανθρώπων είναι μεγάλος. Αυτές οι ομάδες πληθυσμού, σε καταστάσεις μαζικού εκτοπισμού, διατρέχουν αυξημένους κινδύνους και είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε φαινόμενα εκμετάλλευσης, κακοποίησης, βίας και trafficking», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Νάνου, εξηγώντας ταυτόχρονα την ανάγκη για ένα υψηλό δίχτυ προστασίας.
«Είναι πολύ σημαντικό να ενεργοποιούνται το συντομότερο δυνατόν δικλείδες ασφαλείας για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, όπως είναι παροχή έγκυρης και αξιόπιστης πληροφόρησης, μέτρα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, μηχανισμοί και διαδικασίες ελέγχου για τους φορείς, τις εταιρείες ή τους ιδιώτες που εμπλέκονται ή επιθυμούν να εμπλακούν στην παροχή υποστήριξης σε πρόσφυγες», πρόσθεσε.
Η ίδια, συνεχίζοντας, εξήρε την αλληλεγγύη των κρατών, πολιτών και μεμονωμένων εθελοντών στον λαό της Ουκρανίας, ενώ υπογράμμισε ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και εγρήγορση. «Δεν αποκλείεται να υπάρχουν περιπτώσεις που θέλουν να εκμεταλλευτούν την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκονται γυναίκες και παιδιά για δικό τους όφελος – προσωπικό ή οικονομικό».
Η εκστρατεία Stay Safe και ο ρόλος της
Στο πλαίσιο της προσφυγικής κρίσης στην Ουκρανία, η Ύπατη Αρμοστεία έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία ενημέρωσης (Stay Safe – Μείνε Ασφαλής), μέσα από διάφορα κανάλια επικοινωνίας, ώστε τα άτομα που εγκαταλείπουν την Ουκρανία να είναι ενημερωμένα και υποψιασμένα σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν, να αναγνωρίζουν τα σημάδια που αποτελούν λόγο ανησυχίας και εγρήγορσης, και ποια πρακτικά μέτρα μπορούν να ακολουθήσουν για την αποφυγή ή μείωση αυτών των κινδύνων.
«Στην Ελλάδα, η Ύπατη Αρμοστεία βρίσκεται σε επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές ώστε να υποστηρίξει τις προσπάθειες της πολιτείας να αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα, κυρίως σε επίπεδο πρόληψης, ενώ ομάδες μας βρίσκονται στα σύνορα, καθώς και σε χώρους υποδοχής προσφύγων, παρακολουθώντας και εκτιμώντας συνεχώς τις ανάγκες αυτού του πληθυσμού», ανέφερε χαρακτηριστικά η Στέλλα Νάνου.
6.000 ευρώ το… κομμάτι – Πώς πλησιάζουν τα υποψήφια θύματα
Η Ελλάδα ανέκαθεν -λόγω της γεωγραφικής της θέσης- θεωρούνταν χώρα διέλευσης αλλά και προορισμού θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων. Η εμπορία ανθρώπων θεωρείται η τρίτη πιο κερδοφόρα «επιχείρηση» παγκοσμίως, μετά τη διακίνηση όπλων και ναρκωτικών, λειτουργεί με πρακτικές της κοινής αγοράς, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το κέρδος ανά άτομο μπορεί να κυμαίνεται –ανάλογα με τη χώρα προέλευσης- από 3.000 – 6.000 ευρώ ή και παραπάνω.
Η υπεύθυνη του Κέντρου Υποστήριξης Νέων της ΑΡΣΙΣ, Βαλμπόνα Χυστούνα τονίζει στο ThessToday.gr ότι «η εμπορία ανθρώπων είναι μια σύγχρονη μορφή δουλείας» και ένα «σοβαρό έγκλημα που συνεπάγεται τη βάναυση και διαρκή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Όμως, αξιοσημείωτος είναι ο τρόπος που δρουν τα κυκλώματα.
«Αυτό που δεν κάνει το σύστημα -στην Ουκρανία πχ διότι βρίσκεται σε πόλεμο- το κάνουν άλλοι που “φροντίζουν” αυτούς τους ανθρώπους. Που σημαίνει ότι άνθρωποι που νιώθουν εγκλωβισμένοι δεν είναι σε θέση να προστατευτούν γιατί δίνουν την προσοχή τους αλλού, με συνέπεια τα κυκλώματα να προσπαθούν να προσεγγίσουν ευάλωτους ανθρώπους με την υπόσχεση ότι θα τους βοηθήσουν, ότι θα τους στηρίξουν», επισήμανε η κα Χυστούνα.
Κρατικοί μηχανισμοί, φορείς και οργανώσεις -μεταξύ αυτών και η ΑΡΣΙΣ- βρίσκονται σε παρατεταμένο συναγερμό για τον εντοπισμό εμπορίας λόγω Ουκρανίας. «Με ένα τέτοιο συμβάν όπως είναι ο πόλεμος θα υπάρχουν σίγουρα και άνθρωποι οι οποίοι θα θυματοποιούνται μέσω της εμπορίας. Υπάρχει όντως εγρήγορση, πρέπει να έχουμε πάντα στο νου μας και να ενημερώσουμε οποιοδήποτε παιδί, να δώσουμε την πρόσβαση την υπηρεσία και την ενημέρωση σε όλα τα ανήλικα», δήλωσε.
«Το παιδί θα καταλήξει είτε για εμπόριο οργάνων είτε ως δούλος»
Μεταφέροντας παράδειγμα από τη βομβαρδισμένη Ουκρανία, η κα Χυστούνη τόνισε ότι «ένας ανήλικος που έχασε τους δύο γονείς μετά από έναν βομβαρδισμό έχει χάσει ξαφνικά τον κόσμο κάτω από τα πόδια του. Το κύκλωμα -που πατάει σε αυτές τις συνθήκες για να κερδίσει χρήματα- προσεγγίζει το παιδί με την υπόσχεση ότι θα το βοηθήσει.
Αυτό το παιδί δεν θα φτάσει ποτέ εκεί που ονειρεύεται, θα φτάσει είτε για εμπόριο οργάνων είτε ως δούλος σε μια άλλη συνθήκη ή πόλη ή χώρα, θα του κρατήσουν τα χαρτιά, θα το κλειδώσουν σε φάμπρικα για να δουλεύει ώρες και να μην το βλέπει κανένας. Όλο αυτό δεν είναι δύσκολο να συμβεί όταν υπάρχει πόλεμος και το κράτος έχει χάσει κάθε μέτρο προστασίας των πολιτών», συμπλήρωσε.
Αναγκαία η νόμιμη πρόσβαση στην υποδοχή των προσφύγων
Σύμφωνα με την υπεύθυνη του Κέντρου «η εμπορία ανθρώπων δεν γίνεται σε ανοιχτό χώρο, είναι πολύ δύσκολο να την εντοπίσει κανείς» και «γι’αυτό πρέπει η ΕΕ και τα ευρωπαϊκά κράτη να βελτιώσουν τις πρακτικές τους για την υποδοχή αυτών των ανθρώπων, ώστε να έχουν νόμιμη πρόσβαση όλοι οι άνθρωποι που ψάχνουν ασφαλές καταφύγιο».
«Δυστυχώς σε περιπτώσεις μαζικής μετακίνησης υπάρχει πάντα χώρος και συνθήκες που ευνοούν την εμπορία ανθρώπων. Αν δεν υπάρχει ελεγχόμενη μετακίνηση -που σημαίνει ότι βοηθούμε ανθρώπους με νόμιμους τρόπους να μετακινούνται προς την Ευρώπη- θα υπάρχουν πάντα θύματα εμπορίας», εξήγησε η κα. Καστούνη.
Ο ρόλος της ΑΡΣΙΣ
Η οργάνωση από τα τέλη του 90′ ξεκίνησε το έργο προστασίας θυμάτων ανηλίκων εμπορίας από την Αλβανία προς Ελλάδα. Αφορούσε ανήλικα που τα εκμεταλλευόντουσαν μέσω της εργασίας στον δρόμο ή μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας και από τότε αναπτύχθηκαν πολλές υπηρεσίες, προγράμματα και εργαλεία για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Από τότε η ΑΡΣΙΣ συμμετείχε σε πολλά δίκτυα αλλά και με πολλές οργανώσεις και ευρωπαϊκά δίκτυα για να αυξηθεί το πλαίσιο προστασίας ανηλίκων σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο, σε στενή συνεργασία με άλλες χώρες, όπως τη Ρουμανία, την Αλβανία και τη Βουλγαρία.
Η κα Χυστούνη εξηγεί ότι αναπτύχθηκε και το streetwork, ομάδα επιστημόνων που βγαίνουν κάθε μέρα στον δρόμο και ελέγχουν παιδιά που εργάζονται εκεί, ή ανήλικα-θύματα εργασιακής ή σεξουαλικής εκμετάλλευσης. «Στόχος είναι να προλαμβάνεται το τελικό στάδιο του φαινομένου, που είναι η ίδια η εμπορία», συμπλήρωσε η υπεύθυνη του Κέντρου.
Πηγή: thesstoday.gr