Αποκαλυπτικά τα στοιχεία της ΕΝΕΑΠ για τον κλάδο των αλκοολούχων ποτών – Μείωση του τσουχτερού ΕΦΚ ζητούν εκπρόσωποι του κλάδου.
Έχοντας βιώσει δυο απανωτά σοκ, ένα με την οικονομική και ένα με την υγειονομική κρίση, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των αλκοολούχων ποτών φαίνεται να κρατούν μικρό καλάθι για τη φετινή χρόνια, που ωστόσο δείχνει σαφώς θετικότερη σε σχέση με την προηγούμενη. Σε αυτό συμβάλει η πλήρης επάνοδος της εστίασης, αλλά και οι άκρως θετικές επιδόσεις του τουρισμού. Ωστόσο το τελευταίο δίμηνο του έτους, που διανύουμε και αποτελεί το τελικό βαρόμετρο για τη χρονιά, αναμένεται να επηρεαστεί, όπως λένε άνθρωποι του κλάδου από τις υφιστάμενες προκλήσεις τόσο σε επίπεδο αγοραστικής δύναμης, όσο και διάθεσης.
Μιλώντας στη Voria.gr, η γενική διευθύντρια της Ένωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών – ΕΝΕΑΠ, Σοφίκα Παπανικολάου κάνει μια σύντομη περιγραφή των όσων βίωσε ο κλάδος από την περίοδο της κρίσης μέχρι και σήμερα. «Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών έχει υποστεί ένα πρώτο ισχυρό πλήγμα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης από το 2009 και μετά, χάνοντας το ήμισυ σχεδόν της δυναμικότητάς του. Η πανδημία αποτέλεσε ένα δεύτερο σοκ για τον κλάδο μας καθώς τα σημεία εστίασης παρέμειναν κλειστά για πολλούς μήνες. Η εστίαση είναι εξαιρετικά σημαντικό κανάλι γιατί μέσω αυτού πραγματοποιείται περίπου το 65% των πωλήσεών μας. Επομένως, λαμβάνοντας ως έτος βάσης το 2019, οπότε και υπήρχε πλήρης λειτουργία της εφοδιαστικής μας αλυσίδας, το 2020 οι πωλήσεις μας μειώθηκαν κατά 30% πάντα σε σχέση με το 2019, ενώ το 2021 καταφέραμε να ανακτήσουμε σημαντικό όγκο πωλήσεων χωρίς ωστόσο να επανέλθουμε πλήρως στις επιδόσεις του 2019» σημειώνει η κ. Παπανικολάου.
Ποια είναι η δυναμική των αλκοολουχων ποτών
Η κατηγορία των αλκοολούχων ποτών αφορά τα αποστάγματα όπως π.χ. το ούζο, το τσίπουρο, το ουίσκι, τη βότκα, κάθε ποτό δηλαδή με περιεκτικότητα σε αλκοόλη πάνω από 15%. Η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (Εν.Ε.Α.Π.) είναι ο φορέας που εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις οι οποίες παράγουν ή και διακινούν το 80% των πωλήσεων αλκοολούχων ποτών στην ελληνική αγορά. Στο εμπόριο αλκοολούχων ποτών δραστηριοποιείται μία εκτεταμένη εφοδιαστική αλυσίδα που περιλαμβάνει επιχειρήσεις χονδρεμπορίου, super markets, κάβες, μικρές λιανικές και βέβαια το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κανάλι που είναι αυτό της εστίασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία πρόσφατης μελέτης που εκπόνησε το ΙΟΒΕ, το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας των αλκοολούχων ποτών -από τον παραγωγό έως το τελικό σημείο πώλησης – ξεπερνά τις 110.000 επιχειρήσεις, οι οποίες το 2021 παρήγαγαν προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία ύψους 1,7 δις ευρώ. Όπως επισημαίνεται στην ίδια μελέτη το εμπόριο αλκοολούχων ποτών μόνο δημιουργεί 61.000 θέσεις εργασίας (εκτίμηση με αναγωγή σε πλήρη 12μηνη απασχόληση), με ισχυρότερη επίδραση στις θέσεις εργασίας για νέους εργαζόμενους.
Οι Έλληνες δεν αλλάζουν συνήθειες
Η πανδημία έφερε αλλαγές στις συνήθειες καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα οδήγησε σε αναγκαστικό λουκέτο, λόγω των μέτρων που ελήφθησαν για την αναχαίτιση του κορωνοϊού, τον κλάδο της εστίασης. Αποτέλεσμα η στροφή της κατανάλωσης ποτών στο σπίτι. Η στροφή αυτή φαίνεται να υπήρξε για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έχοντας ως αποτέλεσμα να καταγραφεί μία σχετική αύξηση πωλήσεων στο κανάλι της λιανικής (super markets και μικρές λιανικές) ως φυσικό επακόλουθο του παρατεταμένου κλεισίματος της εστίασης, οπότε η κοινωνική ζωή περιορίστηκε σε μικρές παρέες και ανταλλαγή επισκέψεων στο σπίτι. Σήμερα, πάντως όπως εξηγεί η κ. Παπανικολάου «τα στοιχεία πωλήσεων δεν παρουσιάζουν κάποια αξιοσημείωτη αλλαγή στην κατανομή των πωλήσεων μεταξύ επιτόπιας κατανάλωσης (δηλ. στην εστίαση) και οικιακής κατανάλωσης. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου πως είμαστε μια μεσογειακή χώρα με εδραιωμένη κουλτούρα την κατανάλωση αλκοόλ στο πλαίσιο της κοινωνικής συναναστροφής και διασκέδασης».
Οι Έλληνες αγαπούν το κρασί
Στην ερώτηση για το αν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με το τι είδος ποτών προτιμούν περισσότερο οι Βορειοελλαδίτες η κ. Παπανικολάου απαντά πως «δεν υπάρχουν στοιχεία κατανάλωσης ανά είδος ποτού και γεωγραφική περιοχή, ωστόσο γνωρίζουμε πως σε πανελλαδικό επίπεδο μόλις το 18% της κατανάλωσης αλκοόλης προέρχεται από τα αλκοολούχα ποτά (αποστάγματα), ενώ το υπόλοιπο της αγοράς κατανέμεται μεταξύ του κρασιού 55% και της μπύρας 27%. Θα πρέπει να επισημανθεί μία ακόμη δυσανάλογη μεταχείριση των αλκοολούχων ποτών, καθώς ενώ συμμετέχουν κατά 18% στην κατανάλωση αιθυλικής αλκοόλης συνεισφέρουν σχεδόν το 60% στα έσοδα του κράτους από τον ΕΦΚ. Αυτό άλλωστε περιλαμβάνεται και στην αναφορά του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για την Υγεία και τον Ψηφιακό Τομέα (HADEA), δηλαδή στην αναντιστοιχία μεταξύ κατανάλωσης αλκοόλ και φορολογικών εσόδων, αλλά και στην ανισορροπία της φορολόγησης μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών ποτών με αλκοόλη».
Στην Ελλάδα ο υψηλότερος φόρος κατανάλωσης πανευρωπαϊκά
Οι παραγωγοί, διανομείς και όλη η εφοδιαστική αλυσίδα των αλκοολούχων ποτών καλούνται να διαχειριστούν όλες τις προκλήσεις των καιρών μας, την αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες, το ενεργειακό κόστος ή τα υψηλά ενοίκια. Όμως στην περίπτωση του συγκεκριμένου κλάδου υπάρχει ένα ακόμη μεγάλο βαρίδι που ονομάζεται εξαιρετικά υψηλός Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών (ΕΦΚ).
«Στη χώρα μας επιβάλλεται ο υψηλότερος ΕΦΚ στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε μονάδες αγοραστικής δύναμης και ο 5ος υψηλότερος σε απόλυτες τιμές. Εάν μάλιστα συγκριθούμε με χώρες της Μεσογείου και της Βαλκανικής θα διαπιστώσουμε ότι ο συντελεστής ΕΦΚ σε αυτές είναι έως και 5 φορές χαμηλότερος» σημειώνει η κ. Παπανικολάου
Ας πάρουμε για παράδειγμα δύο χώρες της Μεσογείου που είναι και τουριστικά ανταγωνιστικές. Η τιμή λιανικής μίας δημοφιλούς μάρκας βότκας στην Ισπανία περιλαμβάνει 2,7 ευρώ ΕΦΚ, η ίδια βότκα στην Ιταλία περιλαμβάνει 2,9 ευρώ ΕΦΚ και αντίστοιχα στην Ελλάδα 7,14 ευρώ ΕΦΚ.
«Το χάσμα μεγαλώνει σε σχέση με τον συντελεστή σε χώρες των Βαλκανίων, γεγονός που θα τολμούσαμε να πούμε πως «πριμοδοτεί» το παράνομο εμπόριο και τη φοροδιαφυγή πλήττοντας συστηματικά τα δημόσια έσοδα, την κερδοφορία των επιχειρήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, τον υγιή ανταγωνισμό, την ασφάλεια του καταναλωτή και την έννομη τάξη. Τα παραπάνω εξάλλου καταγράφονται και στην αναφορά του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα (HADEA), η οποία μεταξύ άλλων διαπιστώνει ότι ο σημερινός τρόπος φορολόγησης των αλκοολούχων ποτών σε χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ευνοεί το διασυνοριακό παράνομο εμπόριο» υπογραμμίζει η κ. Παπανικολάου.
Ποιες παρεμβάσεις κρίνονται απαραίτητες
Η ακραίες αυξήσεις του ΕΦΚ υπήρξαν προϊόν των ειδικών συνθηκών της οικονομικής κρίσης του 2009. Οι συνθήκες αυτές έχουν παρέλθει και η οικονομία μας, πλέον, βρίσκεται σε τροχιά εξυγίανσης και ανάπτυξης. «Είναι η ώρα να υπάρξει ορθολογισμός και αναπτυξιακή προσέγγιση και στην περίπτωση του ΕΦΚ στα αλκοολούχα ποτά, τα οποία αποτελούν κύριο τροφοδότη και πυλώνα επιχειρηματικής δραστηριότητας εντός του οικοσυστήματος φιλοξενίας και τουρισμού της χώρας μας» υπογραμμίζει η κ. Παπανικολάου καταλήγοντας πως «η πρότασή μας λαμβάνει υπόψιν τη δύσκολη συγκυρία ως προς τις δημοσιονομικές ανάγκες της χώρας, είναι μετρημένη και κινείται στη λογική της αναλογικότητας με την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων πολιτών εντός της Ευρωπαϊκής αγοράς. Γι’αυτό ζητάμε τη μείωση του συντελεστή ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών κοντά στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (€18 ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης έναντι του ισχύοντος συντελεστή €25,50 ανά λίτρο). Μάλιστα, η πρόσφατη κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ (2022) επιβεβαιώνει πως η πρότασή μας για μείωση του ΕΦΚ στον μέσο όρο της Ε.Ε, σε συνδυασμό με συντονισμένους ελέγχους, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην περιστολή του λαθρεμπορίου και να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη στα φορολογικά έσοδα, θωρακίζοντας ταυτόχρονα τη δημόσια υγεία, την οικονομική βιωσιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και το πλαίσιο λειτουργίας των υγιών επιχειρήσεων. Σημαντικότερο όλων εκτιμάται πως μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία έως και 11,5 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας».
Πηγή: voria.gr