Η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες βάζουν την Ελλάδα μπροστά σε μια δύσκολη επιλογή…
Οι Ελληνες πιέζονται να εγκαταλείψουν τα ρωσικά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα S-300 (φωτογραφία, επάνω, από Eurokinissi) και να τα δώσουν στην Ουκρανία, γράφει η ρωσική ιστοσελίδα Vzglyad.
Σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις
Ποια είναι τα επιχειρήματα καθώς η Ουάσιγκτον και το Κίεβο ασκούν πίεση στην Αθήνα και γιατί, εάν εγκαταλείψει τα ρωσικά όπλα, η Ελλάδα θα παραμείνει ανυπεράσπιστη απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα;
Η Ουκρανία ενδέχεται να λάβει ρωσικά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα (SAM) S-300. Τουλάχιστον, σύμφωνα με μια σειρά από πηγές, οι ΗΠΑ επιμένουν σ’ αυτό και οι διαπραγματεύσεις για τη μεταφορά τους στο καθεστώς του Κιέβου βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη με την Ελλάδα.
Εάν γίνει κάτι τέτοιο, υπάρχει ένα προηγούμενο – την άνοιξη, η Σλοβακία παρέδωσε τους S-300 στην Ουκρανία από τη γενναιοδωρία της (το συγκρότημα καταστράφηκε στη συνέχεια, όπως διαβεβαίωσε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας).
Για να είμαστε δίκαιοι, οι Σλοβάκοι δεν είχαν ιδιαίτερη ανάγκη γι’ αυτό το ισχυρό σύστημα αεράμυνας – η χώρα είναι περικυκλωμένη από όλες τις πλευρές (μ’ εξαίρεση ένα μικρό τμήμα των συνόρων με την Ουκρανία) από εταίρους του ΝΑΤΟ και τα S-300 είναι άχρηστα για να περιορίσουν την κύρια απειλή για την ασφάλεια απέναντι σε μια εισροή προσφύγων.
Απειλείται άμεσα
Η Ελλάδα είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Η ασφάλεια της χώρας απειλείται άμεσα από τη γειτονική Τουρκία, η οποία διεκδικεί μια σειρά από νησιά που ελέγχονται από την Αθήνα και, κατά συνέπεια, τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος. Πάνω από μία ή δύο φορές, και τα δύο κράτη βρέθηκαν στα πρόθυρα μιας άμεσης έναρξης εχθροπραξιών.
Από την άποψη αυτή, σύμφωνα με το ελληνικό «The Banking News», η πιθανή μεταφορά των S-300 στην Ουκρανία θα προκαλέσει «ριζικές αλλαγές στη δομή της αεράμυνας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, η οποία καθίσταται κρίσιμη στο πλαίσιο των απειλών από την Τουρκία και τη βαθύτερη ενσωμάτωση των drones στους σχεδιασμούς των επιθετικών επιχειρήσεων του τουρκικού στρατού».
Αλλωστε, αν διαβάσετε τα ελληνικά ΜΜΕ, τους περασμένους μήνες, πολλά από αυτά επαίνεσαν το ρωσικό σύστημα, τοποθετώντας το ως έναν από τους βασικούς αποτρεπτικούς παράγοντες για την Αγκυρα.
To BMP-1
Γιατί λοιπόν τα ελληνικά ΜΜΕ γράφουν για τη μεταφορά σχεδόν σαν αποφασισμένο γεγονός; Σύμφωνα με αυτά, οι Ελληνες δεν έχουν άλλη επιλογή. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, η αμερικανική πίεση και οι ιδιαιτερότητες της σημερινής κυβέρνησης στην Αθήνα δεν τους αφήνουν.
Τα σοβιετικής κατασκευής BMP-1
Στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας υποστήριξης του Κιέβου, οι Ελληνες έχουν ήδη προμηθεύσει με όπλα την Ουκρανία – συγκεκριμένα, εκσυγχρονισμένα σοβιετικής κατασκευής BMP-1.
Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνηση θα λάβει μέρος στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα εκπαίδευσης ουκρανών στρατιωτών – τουλάχιστον τρία στρατόπεδα διατίθενται γι’ αυτό.
Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για την Ουκρανία. Τον Οκτώβριο του 2022, κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στο Κίεβο, ο ουκρανός ομόλογός του Ντμίτρι Κουλέμπα ευχαρίστησε την Αθήνα «για τα όπλα που προμηθεύει η Ελλάδα στην Ουκρανία για την προστασία της εδαφικής της ακεραιότητας».
Οι Ουκρανοί άρχισαν και πάλι να ζητούν να προμηθεύσουν το Κίεβο με τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-300 που διαθέτουν οι Ελληνες. Είναι γνωστό ότι οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο μιας τέτοιας μεταφοράς γίνονται από τον Μάρτιο.
Ναι, δύο συστήματα από την Ελλάδα δεν αρκούν για την πλήρη προστασία του ουκρανικού εναέριου χώρου. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι δυνατή η κάλυψη ορισμένων βασικών αναγκών.
Νεκρό βάρος…
Το θέμα της παραχώρησης των S-300 τέθηκε και κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ουκρανία στις αρχές Νοεμβρίου της ελληνίδας προέδρου Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του υπουργού Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου.
Οι Ουκρανοί βασίστηκαν στο γεγονός ότι αυτά τα συστήματα θα επικρέμονται τελικά στους Ελληνες ως νεκρό βάρος διότι δεν αρκεί η αγορά των S-300 καθώς πρέπει να συντηρούνται συνεχώς από τον πωλητή, δηλαδή τη Ρωσία.
Και τα ελληνικά ΜΜΕ επισημαίνουν ότι «η Αθήνα αναγκάζεται ν’ απαλλαγεί από τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας λόγω της αδυναμίας τακτικής συντήρησής τους υπό τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας».
Ο εκσυγχρονισμός των S-300
Το 2018-2019, ο εκσυγχρονισμός που έγινε από ρώσους ειδικούς, σύμφωνα με ορισμένες τουρκικές πηγές, έφερε τα συστήματα των S-300 που βρίσκονται εν λειτουργία στην Ελλάδα σχεδόν στο επίπεδο των S-400.
Ομως η Αθήνα κατανοεί ότι στο μέλλον τέτοιες ενέργειες θα είναι αδύνατες λόγω των κυρώσεων – ενώ τα τουρκικά όπλα (συμπεριλαμβανομένων και των ρωσικής κατασκευής) θα εκσυγχρονιστούν. Κι’ έτσι η στρατιωτική υπεροχή της Αγκυρας έναντι της Αθήνας θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Ωστόσο, η Πρόεδρος και ο υπουργός Αμυνας της Ελλάδας, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αρνήθηκαν την παραχώρηση των S-300 στους Ουκρανούς και είχαν δύο σημαντικούς λόγους γι’ αυτό.
Ταχύπλοο μεταφορικό πλοίο Zubr (φωτογραφία από naval-technology.com)
Δύο σοβαρά προβλήματα
Πρώτον, σοβαρά νομικά εμπόδια με πολιτικές και στρατιωτικές προεκτάσεις. Στο πλαίσιο των συμφωνιών που υπογράφηκαν με τη Μόσχα (πρότυπο για την παγκόσμια αγορά όπλων), η Αθήνα δεν έχει το δικαίωμα να μεταπωλήσει σύγχρονα όπλα που αγοράζονται από τη Ρωσική Ομοσπονδία χωρίς τη συγκατάθεση των ρωσικών αρχών.
Και το πρόβλημα δεν αφορά μόνο σε πιθανές ρωσικές αγορές, αλλά και σ’ ένα επικίνδυνο προηγούμενο καθώς άλλοι προμηθευτές όπλων θα λάβουν υπόψη ότι οι Ελληνες δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
Δεύτερον, η στρατιωτικοπολιτική κατάσταση. Αυτά τα όπλα στο μέλλον (σε περίπτωση μακροπρόθεσμων κυρώσεων κατά του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος και του χρηματοπιστωτικού συστήματος) θα μπορούσαν να γίνουν νεκρό βάρος, ωστόσο εδώ και τώρα σώζει πραγματικά τη χώρα από την Τουρκία.
Γι’ αυτό η Αθήνα ήταν απρόθυμη να παραδώσει τους S-300 στους Ουκρανούς χωρίς να της προσφερθεί αποτελεσματική αντικατάστασή τους.
Δυτικά συστήματα
Κι’ εδώ, οι Αμερικανοί που συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση πρόσφεραν στους Ελληνες εναλλακτικές επιλογές για προμήθεια δυτικών όπλων – σύμφωνα με πληροφορίες, γίνεται λόγος για γαλλικά συστήματα αεράμυνας Aster ή ακόμα και για αμερικανικά Patriot.
Αυτά τα γαλλικά ή αμερικανικά συστήματα πρέπει ακόμα να παραχθούν και να παραδοθούν και δίνεται στους Ελληνες να καταλάβουν ότι δεν θα έχουν άλλους τρόπους ν’ αντικαταστήσουν δωρεάν τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας με δυτικά. Επιπλέον, οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι να προσφέρουν μπόνους.
Υπάρχουν και άλλα ρωσικά όπλα
Ελληνικά ΜΜΕ γράφουν ότι οι ΗΠΑ, εκτός από την παροχή συστημάτων αεράμυνας, μπορούν σταδιακά ν’ αναβαθμίσουν τα ελικόπτερα του ελληνικού στρατού. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλα όπλα και είναι αρκετά.
«Εκτός από τους αντιαεροπορικούς πυραύλους S-300 και τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BMP-1, τα οποία αγόρασε από τις εφεδρείες της Ανατολικής Γερμανίας, ο ελληνικός στρατός διαθέτει μια σειρά από άλλα ρωσικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των Tor-M1, Osa AK, των αντιαρματικών Kornet και «Fagot», καθώς και των ταχύπλοων μεταφορικών πλοίων «Zubr» (Σημείωση: small landing hovercraft.)», γράφει η ελληνική έκδοση της New Post.
Σακελλαροπούλου – Ζελένσκι (φωτογραφία από ΑΠΕ-ΜΠΕ/Προεδρία της Δημοκρατίας/Θοδωρής Μανωλόπουλος)
Κι’ αν τα τελευταία είναι δύσκολο να αντικατασταθούν (σύμφωνα με τα ελληνικά ΜΜΕ, λόγω της έλλειψης επαρκών αναλόγων στον κόσμο), τότε για τα υπόλοιπα υπάρχουν τέτοιες ευκαιρίες. Οσο υπάρχουν λεφτά, τα οποία δεν έχουν οι Ελληνες.
Για να παρακαμφθεί η νομική ρήτρα (απαγόρευση επανεξαγωγής ρωσικών όπλων χωρίς τη συγκατάθεση της Μόσχας), απαιτείται η πολιτική βούληση των ελληνικών αρχών. Αλλά εδώ οι ΗΠΑ δεν έχουν προβλήματα.
Εγγυητές Αμερικανοί και Γάλλοι
«Ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο πιο αντιρωσικός και φιλοαμερικανός έλληνας πολιτικός των τελευταίων 30 ετών. Πριν από αυτόν, όλοι οι έλληνες πρωθυπουργοί αμφέβαλλαν για την ανάγκη επιβολής κυρώσεων κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ωστόσο ο Μητσοτάκης τις υποστήριξε (και όχι μόνο τις υποστήριξε, αλλά και ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι μαζί με την Ευρώπη βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσική Ομοσπονδία).
«Ο Μητσοτάκης είναι στενά συνδεδεμένος με την ελληνική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και η ενίσχυση των δεσμών με τους Αμερικανούς, σε συνδυασμό με την υποστήριξη προς την Ουκρανία, αποτελούν τα θεμέλια της πολιτικής του. Είναι οι Αμερικανοί και οι Γάλλοι που βλέπει ως βασικούς εγγυητές της άμυνας της Ελλάδας» εξηγεί στην εφημερίδα Vzglyad ο αναπληρωτής καθηγητής του Ρωσικού Κρατικού Πανεπιστημίου για Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Vadim Trukhachev.
Και αυτοί οι εγγυητές, σύμφωνα με τον Μητσοτάκη, δεν θα δώσουν ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει παραβιάσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις για απαγόρευση επανεξαγωγών, ίσως γιατί είναι οι δικοί του άνθρωποι.
Θα μάθουμε σύντομα…
Ωστόσο, η πιο σημαντική στρατιωτικο-τεχνική πτυχή παραμένει. Τα σύγχρονα αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα.
Απαιτούνται χρόνια για την ανάπτυξή τους και υψηλής ποιότητας εκπαίδευση στους υπολογισμούς. Ακόμα κι αν η Ελλάδα λάβει τα αμερικανικά συστήματα αεράμυνας Patriot αύριο, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να τα φέρει σε πραγματική ετοιμότητα μάχης.
Και όλο αυτό το διάστημα ο ουρανός της Ελλάδας θα είναι ουσιαστικά ανυπεράσπιστος. Πρώτα απ’ όλα, ενώπιον της τουρκικής αεροπορίας.
Εάν η Ελλάδα θα θελήσει να βοηθήσει την Ουκρανία με τίμημα τη δική άμυνα ενώπιον της Τουρκίας, πιθανότατα πολύ σύντομα θα μάθουμε την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.
Πηγή: Vzglyad, echedoros-a.gr