Σ’ ένα κόσμο που όλα μοιάζουν ίδια, εκείνοι αντιστέκονται με όποια δύναμη έχουν και προσπαθούν με αξιοπρέπεια να επιβιώσουν.
“Λένε οι άνθρωποι και τα μαγαζιά μιας πόλης είναι εκείνα που διαμορφώνουν την ταυτότητα της”
Σε έναν κόσμο ομογενοποιημένο, που η γυψοσανίδα οι ”λιτές γραμμές” κάνουν τα πάντα να μοιάζουν πανομοιότυπα, χωρίς προσωπικότητα, υπάρχουν μερικοί τελευταίοι που επιμένουν να κρατούν την προσωπικότητα τους. Ιστορικά μαγαζιά της πόλης που παρέμειναν ανέγγιχτα, όσα χρόνια και αν έχουν περάσει. Άνθρωποι δεύτερης, τρίτης ακόμα και τέταρτης γενιάς που παλεύουν για να μην χαθούν όλα αυτά, για τα οποία πάλεψαν οι γονείς και οι παππούδες τους. Σ’ ένα κόσμο που όλα μοιάζουν ίδια, εκείνοι αντιστέκονται με όποια δύναμη έχουν και προσπαθούν με αξιοπρέπεια να επιβιώσουν. Παρακάτω θα δούμε επτά ιστορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης, τα οποία έχουν διατηρήσει το στίγμα τους στην πόλη.
Ζαχαροπλαστείο Δεληγεωργάκη
Από το 1943 υπάρχει ένα ζαχαροπλαστείο στην Αγίας Σοφίας, το οποίο με γνώμονα την καλή ποιότητα και την διατήρηση της παράδοσης συνεχίζει να λειτουργεί.
Όπως εξηγούν οι αδερφές που λειτουργούν πια στο κατάστημα, οι ίδιες είναι η τρίτη γενιά.
«Ο παππούς μας το 1943 ξεκίνησε το μαγαζί με λουκούμια. Στη συνέχεια ο μπαμπάς μου, Γιάννης Δεληγεωργάκης μαζί με τον θείο μου, Γιώργο Δεληγεωργάκη άρχισαν να βγάζουν και άλλα προϊόντα. Τώρα έχουμε αναλάβει εμείς οι αδελφές Ελευθερία και Διονυσία Δεληγεωργάκη και συνεχίζουμε το μαγαζί με την ίδια λογική. Τα υλικά που χρησιμοποιούμε είναι πολύ προσεγμένα. Είμαστε πολύ μικρό μαγαζί και για να κρατηθούμε τόσα χρόνια πρέπει να κρατάμε τον πελάτη με τις πρώτες ύλες»
Υπάρχουν μεγάλοι άνθρωποι που ακόμα έρχονται στο μαγαζί. Βέβαια ο κόσμος έχει επεκταθεί και υπάρχουν και νέοι από διάφορα μέρη όπως την Καλαμαριά, τη Μηχανιώνα, τη Νέα Ραιδεστό.
«Μάλιστα στέλνουμε βασιλόπιτες και στο εξωτερικό που έχουν την σφραγίδα του Αγίου Βασιλείου, η οποία είναι 100 χρόνων και έχει έρθει από την Ίμβρο. Επίσης έχουμε ένα μοναδικό γλυκό, που δεν θα το βρεις αλλού, το «Βελανίδι». Μία ενδιαφέρουσα ιστορία είναι πως το συγκεκριμένο γλυκό άρχισε να πουλάει πολύ από την στιγμή που μία γυναίκα το αγόρασε και το πήγε στην εκπομπή μιας γνωστής παρουσιάστριας, η οποία με το που δοκίμασε άρχισε να μουγκρίζει και είπε πως το γλυκό είναι από ένα μαγαζί στην Αγ. Σοφίας. Έτσι ο κόσμος ερχόταν και το έψαχνε.»
*Αγίας Σοφίας 58, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-272792, Instagram
Arma
Το κατάστημά λειτουργεί από το 1936, προσφέροντας στους πελάτες υφάσματα υψηλής ποιότητας. Μία αισθητική που δύσκολα συναντάς σήμερα σε παρόμοια καταστήματα.
Όπως εξηγεί ο Άρπος Εσκιτζιάν, γιος του Αράμ Εσκιτζιάν το μαγαζί όλα τα χρόνια λειτουργούσε δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Μηνά επί της Ίωνος Δραγούμη.
«Τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολα επί Μεταξά. Δεν μπορείς να συγκρίνεις εκείνη την εποχή με το σήμερα. Για παράδειγμα τότε δεν υπήρχαν αδιάβροχα. Ο πατέρας μου τα έφερνε από την Γερμανία, είχε και μία μποτίλια με νερό και τα έβρεχε για να δείξει στον κόσμο. Έρχονταν οι χωρικοί και έλεγαν “πω πω θαύμα, να μην μπαίνει νερό μέσα στο ύφασμα”. Τότε ήταν ωραίες εποχές, είχε πολλή δουλειά. Ο κόσμος μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, άρχισε να ντύνεται, είχε ανέβει το βιοτικό επίπεδο. Μετά ήρθαν οι Γερμανοί, όμως το εμπόριο συνέχισε να γίνεται γιατί δεν καταστράφηκε ο κόσμος, απλώς η αγορά ήταν υπό την επήρεια τους. Στο νέο χώρο μεταφερθήκαμε πριν από μόλις 8χρόνια.
Μας έβγαλαν από το μαγαζί, δεν μας ανανέωσαν το συμβόλαιο και ο καθένας από εκείνο το τετράγωνο βρήκε τον δρόμο του. Όλοι εκεί με ξέρανε, βέβαια ο χώρος αυτός που είμαστε εδώ είναι πιο μεγάλος. Αυτό που άλλαξε από το τότε είναι πως έχουμε διάφορα αξεσουάρ, γραβάτες, ό,τιδήποτε έχει με το αντρικό ντύσιμο. Εκείνη την εποχή υπήρχαν μόνο υφάσματα. Δεν κρατιέται ένα τέτοιο μαγαζί. Εμείς έχουμε μείνει γιατί σχεδόν είμαστε οι μοναδικοί. Τώρα υπάρχει και το Internet που έχει μπει στις ζωές μας και άνθρωποι από κάθε περιοχή ψωνίζουν»
*Arma, Βασιλέως Ηρακλείου 9, Τηλ. επικοινωνίας: 2314-319440, Facebook
Κερί Κεράκι
Υπάρχει ένα κατάστημα στα Άνω Λαδάδικα από το 1957, που μπορεί πια να είναι εργαστήριο με κεριά, όμως η χρήση του άλλαξε μέσα στις δεκαετίες λόγω των αναγκών.
Ο ιδιοκτήτης του Θεόδωρος Αποστολίδης βρίσκεται ακόμα εκεί.
«Τα μαγαζιά που υπήρχαν εδώ προμηθεύαν τα παντοπωλεία. Αυτό το οικόπεδο το είχε ένας Εβραίος, το πούλησε και το αγόρασε ένας άνθρωπος που λεγόταν Εφαρμοστίδης. Αυτός είχε βαμβακουργεία. Το οικόπεδο συνολικά ήταν 2.200 τετραφωνικά. Το αγόρασε το 1955,το έχτισε το 1956 και το ολοκλήρωσε τον Οκτώβριο του 1957. Μπορούσε να χτίσει όλο το οικόπεδο, όμως άφησε στη μέση δρόμο για να κάνει πιο πολλά μαγαζιά. Εμείς ήρθαμε και το ανοίξαμε τον Δεκέμβριο του 1957. Ο δρόμος ονομάστηκε αρχικά “Αγορά Εφαρμοστίδου” και έπειτα μετονομάστηκε σε Ερνέστου Εμπράρ.
Τα πρώτα χρόνια είχαμε πολλή δουλειά. Οι πελάτες μας ήταν οι παντοπώλες. Βέβαια στη συνέχεια άρχισαν να ανοίγουν τα σουπερμάρκετ μετά το 1978 και να κλείνουν τα παντοπωλεία. Έτσι μείναμε πίσω και χάσαμε τους πελάτες μας. Το πρώτο σούπερ που είχε ανοίξει ήταν ο «Καταναλωτής» και λέγαμε «σιγά μωρέ τι θα κάνει, τα παντοπωλεία δεν κλείνουν. Οι γυναίκες μας θέλουν το πρωί να πάνε στο παντοπωλείο. Όμως πέσαμε έξω».
Η κατάσταση στο σήμερα είναι δύσκολη. Εμείς πλέον δεν δουλεύουμε με παντοπώλες. Μετά που χάσαμε τους πελάτες μας, το κάναμε εργαστήριο με κεριά»
*Κερί Κεράκι, Ερνέστου Εμπράρ 21, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-534684, Facebook
Λουκούμια Παπαδόπουλος
Σε όποιον ρωτήσει “από που να πάρω ωραίο λουκούμι στη Θεσσαλονίκη”, η απάντηση είναι μία. Από τον Παπαδόπουλο! Με καταγωγή από τον Πόντο, έναν τόπο που έδωσε αρκετά μαθήματα γαστρονομίας, η οικογένεια Παπαδόπουλου μεταφέρεται και εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη, όπου το 1948 αποφασίζει να ανοίξει την πρώτη της επιχείρηση, με αντικείμενό της, το γνωστό πατροπαράδοτο ανατολίτικο λουκούμι. Η συνταγή, η οποία χρονολογείται από το 1.300 μ.Χ., έφτασε στην Οικογένεια όταν ο Σταύρος Παπαδόπουλος, τρείς γενιές πριν, μετέφερε την πολύτιμη γνώση από τη Ρουμανία, όπου είχε μετεγκατασταθεί μετά το διωγμό του από την πατρίδα, με αποτέλεσμα σήμερα η τέχνη να βρίσκεται στα χέρια του κ. Γιώργου και του γιου του, Χαράλαμπου.
Όπως εξηγεί ο Γιώργος Παπαδόπουλος: «το μαγαζί ξεκίνησε από το 1912 από τα βάθη της Τουρκίας, στην Τραπεζούντα. Το 1922 έδιωξαν τον παππού μου. Πήγε στη Ρουμανία, την Βουλγαρία και από εκεί ήρθε στην Ελλάδα το 1948. Τότε άνοιξε το μαγαζί στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά ήταν στην Γεωργίου Σταύρου, στην Λέοντος Σοφού, στη Συγγρού και τώρα στην Ίωνος Δραγούμη εδώ και 22 χρόνια. Εγώ είμαι η τρίτη γενιά, ο γιος μου είναι η τέταρτη. Αυτός θα αναλάβει γιατί εγώ σιγά σιγά πρέπει να σταματήσω.
Η κατάσταση του τότε με το σήμερα δεν έχει καμία σχέση. Η δουλειά είναι 50% κάτω. Δουλεύουμε κυρίως με Έλληνες αλλά υπάρχουν και πολλοί τουρίστες το καλοκαίρι που έρχονται. Το λουκούμι είναι ακόμα κάτι που παίρνει ο κόσμος στα σπίτια του. Κι νέος κόσμος αλλά και οι μεγαλύτεροι»
*Λουκούμια Παπαδόπουλος, Ίωνος Δραγούμη 49, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-544040, Facebook
Ηρακλής – Ξηροί καρποί
Το πιο παλιό ξηροκαρπάδικο της Β. Ελλάδος, αν όχι ολόκληρης της Ελλάδας. Στο νούμερο 59 στην οδό Ολύμπου θα συναντήσεις την ιστορία του καταστήματος και θα ανακαλύψεις πως ακόμα υπάρχουν άνθρωποι με μεράκι που αγαπούν αυτό που κάνουν και δίνουν όλο τους τον εαυτό.
Όλα ξεκίνησαν το 1939 επί της οδού Εγνατίας 16 όταν ο Ηρακλής Καραφουλίδης άνοιξε το πρώτο ξηροκαρπάδικο στην πόλη. Όπως αναφέρει ένας εκ των τριών γιών του, που διαχειρίζεται μαζί με τους υπόλοιπους το μαγαζί:
«Τότε υπήρχαν ελάχιστα είδη, μόνο 6-7. Στην Ολύμπου ήρθαμε αναγκαστικά το 1974, όταν η οικοδομή που ήμασταν η οποία ανήκε στον αρχαιολόγο Μανώλη Ανδρόνικο κατεδαφίστηκε. Εγώ μαζί με τα δύο μου αδέλφια πήραμε το τιμόνι της επιχείρησης όταν έφυγε από τη ζωή ο πατέρας μας το 2010.
Δεν υπάρχει καμία σύγκριση με το τότε, όπως το θυμάμαι. Τότε τα πράγματα ήταν ελάχιστα και τώρα έχουμε 160 κωδικούς. Βέβαια προσπαθούμε να κρατήσουμε την ποιότητα. Επίσης τότε ήταν εντελώς διαφορετική η αγορά. Ο κόσμος αγόραζε πολύ συγκεκριμένα πράγματα αλλά σε μεγάλες ποσότητες. Ο ξηρός καρπός ήταν πολύ βασικός, ειδικά στις γιορτές. Έτσι σέρβιραν βερμούτ με ξηρούς καρπούς. Τώρα αυτά έχουν διαφοροποιηθεί, όπως είναι λογικό καθώς οι εποχές αλλάζουν. Τα παλιά χρόνια είχαμε ουρές, ειδικά στις γιορτές και τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά είχαμε πάρα πολύ κόσμο. Μιλάμε για φοβερές στιγμές, πολλή πίεση αλλά αυτό μας ικανοποιούσε γιατί ο κόσμος μας τιμούσε και μας διάλεγε»
*Ηρακλής, Ολύμπου 59, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-261412, Facebook
Δορκάδα
Ένα από τα πιο ιστορικά μαγαζιά της πόλης. Το ιστορικό γαλακτοπωλείο έχει αφήσει τη δική του ιστορία στη Θεσσαλονίκη. Στην Κασσάνδρου οι υπέροχες μυρωδιές σε οδηγούν στον αριθμό 91 και στην Δορκάδα.
Στο τιμόνι του μαγαζιού βρίσκονται δύο ξαδέλφια, δύο Γιάννηδες. Όπως δηλώνει ο ένας:
«Από το 1957 και για 3-4 χρόνια το κατάστημα ήταν στο Τσινάρι. Έπειτα το 1961 άνοιξε σε αυτό το σημείο από τον Ταξιάρχη Μαρά, ξάδελφο των πατεράδων μας. Μετά ανέλαβαν οι μπαμπάδες μας, Γκαβαλίνης Γιώργος και Ευθύμης και τώρα είμαστε εγώ με τον συνονόματο ξάδελφο μου, Γιάννη Γκαβαλίνη. Όταν πρωτοξεκίνησε η παραγωγή ήταν αποκλειστικά πρόβιο γιαούρτι και παγωτό. Αργότερα μπήκαν και τα γλυκά στο μαγαζί (κρέμες, ρυζόγαλα, σιροπιαστά γλυκά κλπ).
Η γκάμα των πελατών έχει αλλάξει με τα χρόνια. Από όσα θυμάμαι όταν ήμουν πιτσιρικάς έρχονταν πιο μεγάλες ηλικίες ανθρώπων για να ψωνίσουν. Τα τελευταία 15 χρόνια βλέπω και πολλούς νέους που έχουν στραφεί στο πρόβιο γιαούρτι και στα πιο παραδοσιακά γλυκά. Κι επειδή έχουμε και πολλούς φοιτητές στη γειτονιά βλέπω πως προτιμούν τέτοια προϊόντα. Η πελατεία μας είναι σταθερή με αυξομειώσεις ανά περιόδους αλλά δόξα τω θεώ είμαστε καλά. Η πιο καλή διαφήμιση γίνεται από στόμα σε στόμα»
*Το κατάστημα περίπου στα μέσα Οκτώβρη θα μεταφερθεί ακριβώς απέναντι από την σημερινή του τοποθεσία στην Κασσάνδρου 66
*Δορκάδα, Κασσάνδρου 91, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-234675, Instagram
Γαλακτομπούρεκο Νικηφόρου
Ανάμεσα σε πολλά άλλα, ένα από τα μαγαζιά που αρκετοί κάτοικοι και όχι μόνο επισκέπτονται στην Βενιζέλου είναι τα γαλακτομπούρεκα και τα σιροπιαστά γλυκά της κ. Φωτεινή. Ένα μαγαζί που ξεκίνησε να το λειτουργεί μόνη το 2001.
«Γνώριζα καλά την τέχνη, είχα δουλέψει σε διάφορα εργαστήρια παλαιότερα και έτσι κάποια στιγμή αποφάσισα να κάνω κάτι δικό μου. Όταν ξεκινήσαμε ακόμα τα πράγματα ήταν σε φυσιολογικούς ρυθμούς και ήμασταν πάρα πολύ καλά. Μετά από την στιγμή που μπήκαμε στο ευρώ, ήρθαν σιγά σιγά και άλλα προβλήματα, συνέβησαν πράγματα στη γειτονιά και την άλλαξαν, έκλεισαν μαγαζιά, τράπεζες κλπ.
Είμαστε 21 χρόνια και ευτυχώς έχουμε δημιουργήσει μία πελατεία που μας έχει μάθει και μας προτιμάει. Έρχονται και τουρίστες για να ψωνίσουν, αλλά κυρίως οι Έλληνες ομογενείς, που τους λείπουν πολύ τα σιροπιαστά γιατί εκεί δεν τα έχουν»
*Γαλακτομπούρεκο Νικηφόρου, Ελ. Βενιζέλου 54, Τηλ. επικοινωνίας: 2310-243577, Facebook
Πηγή: parallaximag.gr