Η συμβολή των γυναικών στην ελληνική επανάσταση παρέμεινε για αρκετά χρόνια άγνωστη καθώς οι ιστορικοί προτίμησαν να ασχοληθούν με τους άντρες οπλαρχηγούς. Ένα απλό παράδειγμα ο Νικόλαος Δραγούμης όταν αναφέρθηκε στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας δεν μίλησε καθόλου για την Μαντώ Μαυρογέννους. Φυσικά, υπάρχουν πηγές πληροφοριών που τίμησαν το έργο των γυναικών εκείνη την εποχή, μία από αυτές είναι τα δημοτικά τραγούδια και οι αναφορές ξένων περιηγητών.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι, οι γυναίκες συμμετείχαν ενεργά υποστηρίζοντας τον αγώνα όχι μόνο ηθικά αλλά και υλικά, αφού έπερναν μέρος σε μάχες. Στις ορεινές περιοχές οι γυναίκες μάθαιναν να χειρίζονται όπλα. Στην Μάνη, το Σούλι και το Μεσολόγγι συμμετείχαν σε ένοπλους αγώνες. Κάποιες από αυτές ξεχώρισαν με τα κατορθώματα τους. Ας αναφέρουμε μερικές ενδεικτικά.
Ένα γνωστό όνομα που το συνδέουμε με την επανάσταση είναι η Λασκαρίνα Μπομπουλίνα. Η Μπουμπουλίνα ενίσχυσε οικονομικά τον αγώνα αλλά δεν αρκέστηκε εκεί . Φημολογείται ότι το 1819 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία, κάτι που αρκετοί αμφισβητούν καθώς η οργάνωση δεν έβαζε ως μέλη γυναίκες. Η Μπουμπουλίνα διέταξε να ναυπηγήσει το πλοίο Αγαμέμνων για το οποίο ξόδεψε 25.000 δίστηλα. Επίσης ενίσχυε οικονομικά και τα στρατεύματα στην ξηρά. Έπειτα συμμετείχε στον αποκλεισμό της Μονεμβασίας, στην πολιορκία και την άλωση του Ναυπλίου και της Τριπόλεως, στην οποία εισήλθε πάνω σε λευκό ίππο και έσωσε τα χαρέμια του Χουρσίτ Πασσά από τη μήνη των πολιορκητών. Η Μπουμπουλίνα, μετά από τον διωγμό της από το Ναύπλιο (την έδιωξαν επειδή υποστήριξε τον φυλακισμένο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη), εγκαταστάθηκε στις Σπέτσες. Την άνοιξη του 1825 ο γιος της Γεώργιος Γιάννουζας κλέφτηκε με την Ευγενία Κούτση, κουνιάδα του ετεροθαλούς αδελφού της Μπουμπουλίνας, Λάζαρου Ορλόφ. Ο Ορλόφ πήγε στο σπίτι της Μπουμπουλίνας και ακολούθησε μία έντονη λογομαχία, αποτέλεσμα της οποίας αποτέλεσμα ήταν ο πυροβολισμός της Ελληνίδας αγωνίστριας.
Μια άλλη προσωπικότητα που ξεχώρισε στον αγώνα ήταν αυτή της Μαντώς Μαυρογένους. Η Μαντώ εξόπλισε πλοία με δικά της έξοδα καταδιώκοντας πειρατές που έκαναν επίθεση στην Μύκονο, από όπου και κατάγονταν αλλά και σε άλλα κυκλαδίτικα νησιά. Επίσης, πέρα από τους αγώνες έδωσε χρηματική βοήθεια στην ανακούφιση στρατιωτών αλλά και των οικογενειών τους. Η Μαντώ έκανε έκκληση στις γυναίκες της Γαλλίας και ολόκληρου του Διαφωτισμού στην Ευρώπη για να υποστηρίξουν τους Έλληνες. Η Μαντώ παράτησε το νησί της και πήγε στο κέντρο της μάχης το Ναύπλιο. Εκεί αρραβωνιάστηκε τον Υψηλάντη. Δεν χρειάστηκε πολύ καιρός για να γίνει διάσημη σε ολόκληρη την Ευρώπη αφενός για την ομορφιά της και αφετέρου για την ανδρεία της. Τον ίδιο χρόνο κάηκε το σπίτι της και κλάπηκε ολόκληρη η περιουσία της. Μεταγενέστερα, Ο Ιωάννης Κωλέττης ηγήθηκε της επιτυχημένης απόπειρας διάλυσης του αρραβώνα της με τον Υψηλάντη . Έπειτα, η Μαντώ επέστρεψε στο Ναύπλιο και έζησε σε συνθήκες ακραίας φτώχιας καθώς ξόδεψε όλη της την περιουσία για τον αγώνα ωστόσο δεν της δόθηκε κάποια τιμητική σύνταξη. Όσο αφορά την υστεροφημία της, η μαρμάρινη προτομή της κοσμεί την κεντρική πλατεία της Μυκόνου.
Πηγή: sansimera.gr