Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Άλλη μία δολοφονία γυναίκας στη νήσο Φολέγανδρο. Άλλη μία γυναικοκτονία από τις δεκάδες πλέον που αντικρίζουμε στη δημοσιότητα και μας καθιστά άβολους μπροστά στην ανάγνωση των ανατριχιαστικών τους λεπτομερειών. Από περιστατικά σωματικής βίας, κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών έως κυριολεκτικά φόνους με πρόσχημα την «κακιά στιγμή» ή την χρήση άλλοτε «θεάτρου» προς αποφυγή του εγκλήματος.
Μετά τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη, ακόμη έρχεται στο νου μας εκείνη η τσακισμένη μητέρα με την εξής δήλωση: «Να είστε άντρες με μπέσα. Όχι βιαστές». Από εκείνο τον τραγικό θάνατο της κοπέλας στη Ρόδο, η κοινωνία μας δοκιμάστηκε από ίδιας φύσεως εγκλήματα, τα οποία όχι απλά δεν έπαψαν να διογκώνουν το όλο ζήτημα βίας έναντι των γυναικών, αλλά η ζωή ορισμένων συνεχίστηκε όπως ήταν. Και φτάσαμε εδώ, να σχολιάζουμε τη σκληρότητα του ανδρικού φύλου, την αβλεψία όλων απέναντι στο χρέος μας να εκτιμούμε τον άνθρωπο απέναντι μας.
Βαρύμαγκες λοιπόν, και νταήδες λεβέντες. Οδηγούμενοι στην εύκολη απαξίωση του γυναικείου φύλου δίχως ίχνος ενοχής. Η άνεση να σχολιάζουμε τις γυναίκες σκανδαλωδώς – με το υφάκι του κατακτητή – και η υποβάθμιση τους σε συζητήσεις, ακόμη κι αν οι ίδιες βρίσκονται παρούσες σε αυτές. Άραγε έχουμε αναρωτηθεί ως άνδρες την έλλειψη αξιοπρέπειας από πλευράς μας; Πώς για τον φόβο της γυναίκας και το πρόβλημα να συμφιλιωθούμε με ένα ηχηρό «όχι» δείχνει την δικιά μας αντίστοιχη γύμνια;
Πάμε λοιπόν, για άλλη μία φορά. Από την αρχή. Διότι εμείς, οι άνδρες, δεν έχουμε αναλάβει επ’ ουδενί τις ευθύνες μας. Αντιθέτως όμως, στη προσπάθεια διαμαρτυρίας της γυναίκας συχνά την «φιμώνουμε», την αποδοκιμάζουμε, ενώ συνεχίζουμε την ξεδιάντροπη πορεία που χαράξαμε ή ίσως μας χαράξανε. Ας ρίξουμε πάλι μία ματιά στον όρο που ορισμένους τους ενοχλεί ή τους χαλά την αισθητική: την γυναικοκτονία, αλλά και τους δυσοίωνους αριθμούς δίπλα σε αυτήν.
Όταν αναφερόμαστε στον όρο γυναικοκτονία, κάνουμε λόγο για δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους. Πρόκειται δηλαδή για δολοφονία γυναίκας έπειτα από τη βία του συντρόφου της ή τον βασανισμό της εξαιτίας του μισογυνισμού. Παράλληλα, έχουμε να κάνουμε με δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών «για λόγους τιμής», όπως και στοχευμένες που σχετίζονται με ένοπλες συγκρούσεις, συμμορίες, οργανωμένο έγκλημα και εμπορία γυναικών και κοριτσιών. Αυτός είναι λοιπόν, ο ορισμός που υποστηρίζει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα των Φύλων.
Και τώρα ερχόμαστε στους δραματικούς αριθμούς. Προερχόμενοι από χώρες της Ευρώπης, που μαρτυρούν το συνεχές έγκλημα που υφίσταται το γυναικείο φύλο. Αραδιασμένες αιτίες σίγουρα πολλές. Τόσες ώστε να αναλύουν την εγκληματική στάση ενός άνδρα και τη πηγή του μοιραίου κακού. Από την άλλη, ελάχιστες οι πολιτικές και νομικές ενέργειες για να εξαλειφθούν αυτά τα τραγικά γεγονότα.
Όσον αφορά τους αριθμούς, 137 γυναίκες δολοφονούνται παγκοσμίως την ημέρα. Στη γειτονιά μας – την Ευρώπη – τους τέσσερις (!) μόλις μήνες του 2021 στο Βέλγιο καταγράφηκαν 13 γυναικοκτονίες έναντι 24 σε όλο το 2020. Στη Γαλλία, 56 γυναίκες έχουν φονευθεί από την αρχή του 2021. Στη διάρκεια της ίδιας περιόδου πέρυσι ο αριθμός ήταν 46. Ο όρος γυναικοκτονία στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζεται επίσημα. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, στη χώρα μας από το 2019 έως σήμερα ο αριθμός των γυναικοκτονιών υπερέβαινε τις 20. Πρόκειται επομένως, για έναν ειδικό όρο, πιθανόν ανύπαρκτο στην έγνοια της πλειοψηφίας του κόσμου. Μία δηλαδή αποσιωπημένη πανδημία, που αρχίζει τώρα και μας θορυβεί εν μέσω μάλιστα της υγειονομικής κρίσης.
Τα υπάρχοντα δεδομένα και τα ειδεχθή εγκλήματα ως λυπηρά παραδείγματα είναι αμείλικτα. Σε τέτοιον βαθμό που εμάς – τους άνδρες – πρέπει να μας προβληματίζει, να μας αφυπνίζει για τα καλά. Συνηθίσαμε τόσο καιρό να εξοστρακίζουμε και να αποκρούουμε την δικαιολογημένη οργή των γυναικών. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που επινοήσαμε και λέξεις όπως… φεμιναζί. Μόνο και μόνο για να μετριάσουμε την ήδη δυσμενή μας θέση. Ενδεχομένως, για να μη χάσουμε τη πρωτιά ως κυρίαρχο, αλλά και κτητικό φύλο που καταντάμε ορισμένες φορές.
Δεν υπάρχει πιο φρόνιμη κίνηση από το να το παραδεχθούμε ως ανδρικό φύλο. Με έντιμο τρόπο και ειλικρίνεια να αναγνωρίσουμε το σιωπηλό έγκλημα κατά των γυναικών. Από την στιγμή που το παραδεχθούμε, θα έρθει και η αλλαγή που επιζητάμε. Τόσο από την αναθεώρηση των πράξεων μας, όσο και της σκέψης μας. Ας λάβουμε υπόψιν πως οι γυναίκες βιώνουν της βίας το πρόβλημα, για το οποίο εμείς είμαστε υπεύθυνοι.