Ο Δημήτρης Κωβαίος παραθέτει σε άρθρο του τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των λιμναζόντων φοιτητών.
Η καθυστέρηση στην έγκαιρη ολοκλήρωση των σπουδών, ενός μεγάλου αριθμού φοιτητών (λιμνάζοντες φοιτητές), αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη χώρα μας. Οι αιτίες που δημιουργούν το πρόβλημα αυτό είναι πολλές και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν άμεσα. Μεταξύ των αιτιών που δημιουργούν το πρόβλημα, ιδιαίτερη σημασία φαίνεται να έχουν:
- τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα των οικογενειών και των ιδίων των φοιτητών,
- οι σπουδές στο γυμνάσιο και λύκειο, που δεν έχουν άμεση διασύνδεση με εκείνες των πανεπιστημίων,
- η αδυναμία πολλών φοιτητών να ανταποκριθούν στις ανάγκες-δυσκολίες του προγράμματος πανεπιστημιακών σπουδών, είτε λόγω περιορισμένων γνώσεων και δεξιοτήτων ή επειδή το αντικείμενο των σπουδών δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή τους.
Τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα καθώς και η διασύνδεση των σπουδών του λυκείου με το πανεπιστήμιο, είναι προφανές ότι αποτελούν αιτίες που δεν μπορούν άμεσα να λυθούν. Όμως, η επιλογή του Τμήματος και του σχετικού επιστημονικού αντικειμένου, ώστε αυτό να είναι στις πρώτες προτεραιότητες του μαθητή-φοιτητή, είναι κάτι που μπορεί να γίνει άμεσα και προς αυτή την κατεύθυνση, η θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής είναι θετικό μέτρο και μπορεί να βοηθήσει.
Επίσης, η θεσμοθέτηση μίας μέγιστης διάρκειας προπτυχιακών σπουδών, είναι ιδιαίτερα θετική πρωτοβουλία, ώστε οι φοιτητές από την πρώτη ημέρα των σπουδών τους να αφιερωθούν σε αυτές και έγκαιρα να τις περατώσουν. Είναι πραγματικά άδικο χιλιάδες νέα παιδιά, στην πλέον αποδοτική ηλικία της ζωής τους, να υφίστανται μία τεράστια ταλαιπωρία για να λάβουν ένα πτυχίο μετά από 10 ή 20 χρόνια σπουδών, με ελλιπείς ως εκ της πορείας αυτής, γνώσεις.
Είναι προφανές ότι, το επίπεδο των πανεπιστημιακών γνώσεων και δεξιοτήτων που αποκτά ένα νέο παιδί, με συνεχείς και μεγάλης διάρκειας αποχές από τα πανεπιστημιακά έδρανα, αναμένεται να είναι περιορισμένο. Η άποψη ότι, οι λιμνάζοντες φοιτητές δεν επηρεάζουν το Πανεπιστήμιο και την ελληνική κοινωνία είναι λανθασμένη. Πράγματι, οι φοιτητές αυτοί δεν επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια δαπάνη λειτουργίας των πανεπιστημίων, αφού δεν δικαιούνται βιβλίων και φοιτητικού «πάσο». Όμως, το διοικητικό κόστος για τη διαχείριση του φοιτητολογίου χιλιάδων φοιτητών (στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίης, οι λιμνάζοντες φοιτητές είναι περισσότεροι από 34.000), που γίνεται κυρίως μέσω της ηλεκτρονικής γραμματείας, δεν είναι αμελητέο.
Νομίζω όμως ότι, η συζήτηση εσφαλμένα επικεντρώνεται στη σχετική δημόσια δαπάνη, που θα μπορούσε εξ άλλου να αντιμετωπιστεί με ένα «τέλος» εγγραφής των λιμναζόντων φοιτητών κάθε νέα ακαδημαϊκή χρονιά. Κατά τη γνώμη μου, το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως στις συνέπειες που υπάρχουν για τα ίδια τα παιδιά και τις οικογένειές τους, αλλά και για τα Πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα, εξ αιτίας του υπερβολικού αριθμού λιμναζόντων φοιτητών, τα πανεπιστήμια εμφανίζονται με υπερβολικά μεγάλο συνολικό αριθμό φοιτητών, κάτι που αλλοιώνει σημαντικούς δείκτες της ποιότητάς τους, όπως η αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές, η μέση διάρκεια σπουδών, ο μέσος βαθμός πτυχίου και εν τέλει επηρεάζει την πραγματική αξία του πτυχίου.
Τα στοιχεία τα οποία δημοσιεύτηκαν χθες στη Voria.gr, αφορούν την κατάσταση που επικρατεί σήμερα (Φεβρουάριος 2021) στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας και των Βαλκανίων. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι, σε ένα σύνολο 79.434 εγγεγραμμένων φοιτητών, οι λιμνάζοντες φοιτητές είναι 34.943 (ποσοστό 44%) και οι ενεργοί φοιτητές είναι 44.491 (56%). Φαίνεται ότι, ο μεγαλύτερος αριθμός λιμναζόντων φοιτητών βρίσκεται σε ορισμένες θεωρούμενες «εύκολες» Σχολές και ο μικρότερος στις Σχολές Επιστημών Υγείας, στις οποίες κατά κανόνα εισέρχονται άριστοι σε επιδόσεις φοιτητές.
Επίσης, υψηλός αριθμός λιμναζόντων φοιτητών υπάρχει σε Σχολές που δέχονται μεγάλο αριθμό μετεγγραφόμενων φοιτητών, που προέρχονται κατά κανόνα από Τμήματα περιφερειακών πανεπιστημίων (κυρίως πρώην ΤΕΙ), με σημαντικά μικρότερο μέσο όρο βαθμολογίας, από εκείνους που αρχικά εισήλθαν μέσω των πανελλήνιων εξετάσεων στο ΑΠΘ.
Συμπερασματικά φαίνεται ότι, η αντιμετώπιση του φαινομένου του μεγάλου αριθμού λιμναζόντων φοιτητών, αποτελεί θετική προοπτική για τους ίδιους και την ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και προς την κατεύθυνση αυτή το προτεινόμενο νομοσχέδιο με τη θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής και της μέγιστης διάρκειας σπουδών είναι θετικό. Από την άλλη, θα είναι πραγματικά άδικο, μετά από πολλά χρόνια παρουσίας στο Πανεπιστήμιο να διαγράφονται φοιτητές, που πιθανώς οφείλουν λίγα ακόμη μαθήματα για να λάβουν το πτυχίο τους. Μία λύση για την αποφυγή διαγραφών, θα μπορούσε να είναι, η μεταφορά όλων των λιμναζόντων φοιτητών σε μία χωριστή ομάδα, ώστε να μην επηρεάζονται οι ποιοτικοί δείκτες σπουδών του κάθε πανεπιστημίου, καθώς και η καθιέρωση ενός συμβολικού τέλους εγγραφής, κάθε ακαδημαϊκή χρονιά για τους λιμνάζοντες φοιτητές, ώστε να αντιμετωπίζεται το διοικητικό κόστος (τα έσοδα αυτά να διατίθενται αποκλειστικά για τη φοιτητική μέριμνα).
*Ο Δημήτριος Κωβαίος είναι αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του ΑΠΘ
Πηγή: voria.gr