Ολοένα και χειροτερεύει η κατάσταση με την ψυχική υγεία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας – Αύξηση εισαγωγών στο ΨΝΘ, μεγάλες ελλείψεις στο προσωπικό
Τεράστιο πλήγμα έχει δεχθεί η ψυχική υγεία μετά την πανδημία, καθώς ο εγκλεισμός, η απομόνωση και η νέα οικονομική κρίση οδηγούν όλο και περισσότερους ανθρώπους σε ψυχικά αδιέξοδα, με αποτέλεσμα την αύξηση των αγχωτικών διαταραχών και των καταθλιπτικών.
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, η Voria.gr παρουσιάζει αναλυτικα στοιχεία από το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης που δείχνουν, μάλιστα, ότι η κατάσταση ολοένα και χειροτερεύει.
Επείγοντα περιστατικά
Συγκεκριμένα, περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι χρειάστηκε να αναζητήσουν άμεση και έκτακτη βοήθεια στο ΨΝΘ το 2020, τον πρώτο χρόνο δηλαδή της πανδημίας, όταν οι γνώσεις σχετικά με την covid-19 ήταν περιορισμένες και ο φόβος για την εξάπλωση και την επικινδυνότητα του ιού μεγάλος. Το 2020 το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης είχε 4.277 επισκέψεις ασθενών στα επείγοντα, ενώ το 2021 οι επισκέψεις έφτασαν τις 4.693, δηλαδή υπήρξε αύξηση κατά 9,72%.
Στο οκτάμηνο του 2022, δηλαδή μέχρι και τον περασμένο Αύγουστο, το ΨΝΘ είχε 3.318 επισκέψεις στα επείγοντα, ενώ, σύμφωνα με την πρόβλεψη για το σύνολο της φετινής χρονιάς, οι επισκέψεις αναμένεται να ξεπεράσουν τις 5.240. Βάσει της πρόβλεψης, από το 2020 μέχρι το 2022 αναμένεται αύξηση 22,52% στις επισκέψεις ασθενών στα επείγοντα.
Αύξηση και στις εισαγωγές – Πληθαίνουν οι ακούσιες
Όσον αφορά τις εισαγωγές στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το 2020 σημειώθηκαν συνολικά 1.773 ενώ το 2021 καταγράφηκαν 2.015 εισαγωγές, αριθμός αυξημένος κατά 13,65%. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο, ωστόσο, είναι ότι ήδη στο οκτάμηνο του 2022 οι εισαγωγές στο ΨΝΘ έχουν ξεπεράσει αυτές των προηγούμενων δύο ετών. Συγκεκριμένα, στο οκτάμηνο του 2022 εισήχθησαν στο ΨΝΘ 2.042 ασθενείς, με την πρόβλεψη για το σύνολο του φετινού έτους να κάνει λόγο για πάνω από 3.225 εισαγωγές ασθενών. Από το 2020 μέχρι το τέλος του 2022 αναμένεται αύξηση 81,9% στις εισαγωγές ασθενών στο ΨΝΘ, αν και πρέπει να σημειωθεί πως αυτή η κατακόρυφη αύξηση οφείλεται και στο γεγονός ότι το νοσοκομείο ανέλαβε, για μεγάλα χρονικά διαστήματα λόγω της πανδημίας και των μέτρων που επιβλήθηκαν, το σύνολο σχεδόν των εφημεριών υποκαθιστώντας τις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων της πόλης, όπως και άλλων κοντινών νομών.
Στο ίδιο πλαίσιο, εντύπωση προκαλεί και η ραγδαία αύξηση των ακούσιων εισαγωγών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας. Το 2020 οι εκούσιες εισαγωγές ήταν 661 (37,28% επί του συνόλου των εισαγωγών) ενώ οι ακούσιες 1.112 (62,72%). Το επόμενο έτος οι εκούσιες εισαγωγές μειώθηκαν στις 624 (30,97%), ωστόσο οι ακούσιες αυξήθηκαν στις 1.391 (69,03%). Τέλος, στο οκτάμηνο του 2022 και οι εκούσιες εισαγωγές μειώθηκαν αισθητά, καθώς 538 ασθενείς (26,35%) μπήκαν οικιοθελώς στο ΨΝΘ. Αντιθέτως, νέα σημαντική αύξηση σημειώθηκε στις ακούσιες εισαγωγές, οι οποίες έφτασαν τις 1.504 (73,65% επί του συνόλου). Το στοιχείο αυτό προβληματίζει ιδιαιτέρως καθώς αποδεικνύει πως οι άνθρωποι τείνουν να υποτιμούν ή να μην αντιμετωπίζουν έγκαιρα τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν, τα οποία συνεχώς διογκώνονται με τις νέες δυσκολίες, οικονομικές και άλλες, που έφερε το 2022 και πιθανώς θα φέρει και το 2023.
Μιλώντας στη Voria.gr, ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, Βασίλειος-Παντελεήμων Μποζίκας, αναφέρει ότι από το ξέσπασμα της πανδημίας και μετά έχει καταγραφεί αύξηση στις αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές, ενώ ιδίως επιβαρυμένη είναι η ψυχική υγεία των εφήβων. Ο καθηγητής τονίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρξουν έρευνες για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας στην ψυχική υγεία, καθώς και για τις νέες παραμέτρους που έρχονται να πιέσουν την ήδη εύθραυστη ψυχολογική κατάσταση των πολιτών (π.χ. οικονομική κρίση). Ο κ. Μποζίκας σημειώνει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό οι πολίτες να αναζητήσουν άμεσα ψυχιατρική βοήθεια όταν αρχίζουν τα πράγματα να δυσκολεύουν και να μην περιμένουν να φτάσουν στο χείλος του γκρεμού, καθώς τότε η ψυχιατρική νοσηλεία είναι μονόδρομος.
Οι ασθενείς εκτός Θεσσαλονίκης
Αξίζει να σημειωθεί πως το ΨΝΘ δέχεται και ασθενείς που ζουν εκτός της Θεσσαλονίκης, κυρίως από περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, αλλά όχι μόνο. Αν και στις εισαγωγές ασθενών απο άλλους νομούς δεν υπήρξε σημαντική αύξηση (το 2019 εισήχθησαν 2.527 ασθενείς ενώ το 2021 εισήχθησαν 2.576), αξίζει να σημειωθεί πως η περίοδος της πρώτης και της δεύτερης καραντίνας και εν γένει της πανδημίας δημιούργησε πολλές δυσκολίες για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.
Ψυχιατρικές κλινικές όμορων νομών μετατράπηκαν σε κλινικές covid, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μη μπορούν να απευθυνθούν σε κοντινές δομές για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, έως ότου, σε αρκετές περιπτώσεις που το έκαναν αργότερα, να αποδειχθεί ότι η κατάσταση είχε επιδεινωθεί. Επιπλέον, όσοι ασθενείς μεταφέρθηκαν στο ΨΝΘ έμειναν μακριά από το συγγενικό και οικογενειακό τους περιβάλλον, το οποίο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ψυχικής υγείας των ασθενών. Οι γεμάτες αβεβαιότητα στιγμές μέσα στην πανδημία, σε συνδυασμό με την ελλιπή πρόσβαση σε δομές ψυχικής υγείας, δημιούργησαν την τέλεια καταιγίδα για όλους τους ανθρώπους που δεν είχαν την τύχη να ζουν στις πιο μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.
Τα προβλήματα στο προσωπικό και στις υποδομές
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι παρά τον μεγάλο όγκο ασθενών που έχει δεχθεί και συνεχίζει να δέχεται σταθερά τα τελευταία τρία χρόνια, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις τόσο στο προσωπικό που απασχολεί όσο και στις παλιές υποδομές του. Μόνο για το νοσηλευτικό προσωπικό υπάρχουν 188 θέσεις που είναι αναγκαίο να καλυφθούν, ενώ για το ιατρικό προσωπικό υπάρχουν 30 κενές.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr, η νέα διοίκηση του ΨΝΘ θέλει να δώσει βάρος σε έργα υποδομής αλλά και στη συντήρηση του νοσοκομείου, το οποίο δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση, εν μέρει λόγω και της παλαιότητάς του. Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα διοίκηση προσπαθεί να συμμετέχει σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα για να εκμεταλλευτεί όλα τα εργαλεία που υπάρχουν την τρέχουσα περίοδο, με τελικό στόχο να μπορέσει να ανανεώσει τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό του νοσοκομείου και ταυτόχρονα να αναβαθμίσει ενεργειακά τις υποδομές του.
Πηγή: voria.gr